vrijdag 29 oktober 2010

Treinen op dood spoor - oorlogsdagboek Fred Schwarz

 
Op zoek naar meer info over een straatcollecte voor Joodsche vluchtelingen in 1938 (waarvan in de archieven van Oud-Valkenburg melding wordt gemaakt), kwam ik onderstaande interessante boekrecensie uit 1995 tegen.
 
Zie over dit boek tevens:
 
Wil
______________

Onschendbaren

Geluk in een Durchgangslager is zo groot als een dekbed in een verwarmde tweepersoonskamer die het formaat heeft van een vingerhoed vol privacy. Fred Schwarz en zijn vriendin Carry van Leeven geven zich in Westerbork over aan Alice in Wonderland-achtige bespiegelingen over het Geluk, dat ze definiëren als een slaapplaats die je voor één keer niet met honderd anderen hoeft te delen, maar voor je geliefde alleen hebt. Terwijl in het Drentse Hooghalen de treinen worden geformeerd om de bevolking van het Durchgangslager Westerbork 'zum Arbeitseinsatz' in Opper-Silezië te transporteren, bouwen Fred Schwarz en zijn vriendin luchtkastelen over hun toekomst. Carry, schrijft Fred in zijn dagboek, "herinnert zich dat haar in Duitsland geboren oma dekbedden had, waaronder ze als kind altijd zo zalig sliep. Onze fantasie gaat met ons op de loop, opgewonden als we zijn. Daar in die hoek tussen grote en kleine zaal is onze kamer, we zijn gelukkig." Hun dromen worden in zoverre bewaarheid, dat ze samen de kampen overleven en tot op heden met elkaar getrouwd zijn.

Fred Schwarz is een jaar voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog met zijn broer Frits het voor joden onleefbare Oostenrijk ontvlucht en via omzwervingen met hindernissen in Eindhoven ondergebracht. Hij spreekt bij aankomst nauwelijks tien woorden Nederlands, maar voor een jongen van vijftien met zijn achtergrond (burgerlijk Weens milieu; vader advocaat, moeder uit ondernemerskringen) is dat geen langdurige handicap.

Carry is een Nederlandse uit een joodse familie die met privileges bekleed in Schwarz' kampmemoires ten tonele verschijnt: doordat ze behoren tot een in Barneveld bijeengebrachte groep Nederlandse joden die voor Seyss-Inquart 'ruilwaarde' vertegenwoordigen, zijn ze gevrijwaard van deportatie naar een vernietigingskamp. Maar ondanks de schriftelijke toezegging dat 'u noch in een werkkamp noch in het buitenland tewerkgesteld zult worden', komen de Van Leevens via Westerbork uiteindelijk toch in Theresiënstadt terecht. Hun vrijheidsberoving daar is draaglijk en ze blijven, met een aantal andere 'uitverkorenen' (zoals Hervormd-gedoopte joden en 'uitwisselingsjoden') tot het einde van de oorlog verzekerd van hun relatieve onschendbaarheid.

Theresiënstadt is een min of meer verlicht oord waar vele gevangenen (maar lang niet alle) een zekere mate van vrijheid genieten. Niettemin sterven er vele tienduizenden , alleen al ten gevolge van onhygiënische huisvesting en ziekten. Een Rode Kruiscommissie, die niet wil zien dat het door de bank genomen een onherbergzaam kamp is, trapt in de val van de Duitse Potemkin-façades en heeft niet door dat de film 'Hitler schenkt den Juden eine Stadt' propagandistische misleiding is.

Fred Schwarz' memoires (Treinen op dood spoor, 296 blz., De Bataafsche Leeuw Amsterdam, 1994) vormen de neerslag van vijf jaar vluchtelingenbestaan en kampervaring, waarover de auteur met grote nauwkeurigheid en een scherp oog voor psychologisch detail rapporteert. In de Amsterdamse jodenbuurt valt hem de schilderachtige armoede op die hem als zoon van een welgestelde joodse Weense familie volkomen onbekend is. Maar ook het aantal synagoges en joodse ziekenhuizen imponeert hem. "Het joodse leven schijnt in Amsterdam veel vaster geworteld dan in Wenen", noteert hij op 2 december 1938. Maar in Auschwitz waaruit hij zelf ongebroken tevoorschijn komt, stelt hij vast dat de vertegenwoordigers van die schilderachtige armoede geen schijn van kans hebben.

Schwarz is een vitale verteller, die de kunst verstaat zijn eigen ervaringen ondergeschikt te maken aan die van anderen en het tragische lot van de mensheid uit een hoger gezichtspunt te observeren. Dat komt doordat hij een goed waarnemer is, die in trefzekere vergelijkingen het dagelijks leven in Amsterdam en Wenen aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog weet uit te beelden. En hij wordt niet gehinderd door egocentrisme, maar beziet zijn omgeving met wat J.B. Priestley noemt de ogen van een mensenvriend.

Misschien ziet hij daardoor des te scherper dat het in Nederland niet allemaal rigide bureaucratie is wat de klok slaat. Tussen de ontelbare steile bureaucraten die de aangescherpte regels voor 'de beteugeling van het vluchtelingenprobleem' ontwerpen, figureert een bonte verzameling hulpvaardige lieden die model staan voor de fatsoenlijke Nederlander.

'Welgestelde' Nederlanders die hun bank in 1938 opdracht geven joodse vluchtelingen op vertoon van hun legitimatie elke maand een klein bedrag uit te keren. Anonieme 'mensenredders' die in weerwil van de onbuigzame toelatingspolitiek van de regering-Colijn de gebroeders Schwarz in Venlo over de grens smokkelen. Tienduizenden kleine gevers in de steden die een nationale straatcollecte voor de joodse vluchtelingen tot een succes maken. Nederlandse officieren die na de capitulatie van het leger de zojuist weer vrijgelaten NSB'ers op het hart binden de joodse vluchtelingen tegen de Duitsers te beschermen.

Hoog boven die menigte bewijzen van kleine weldadigheid torent de geest van een vrouw die een boegbeeld van onverschrokken hulpvaardigheid is. Het is een bescheiden maar volhardende feministe van het eerste uur, die na de oorlog als PvdA-politica en kroonlid van de SER bekendheid zal krijgen. Dr. Hilde Verwey-Jonkers. In de jaren dertig is deze kleine maar formidabele vrouw de ziel van het Dommelhuis te Eindhoven, waarin joodse jongens uit Duitsland en Oostenrijk worden gehuisvest en illegaal binnengekomenen legaal worden gemaakt. Aan haar heeft Schwarz zijn monumentale boek opgedragen.

 

 

donderdag 21 oktober 2010

Moslim professor roept in Washington op tot vernietiging van Israel

 
In het kader van het proces tegen Geert Wilders wegens ophitsing en discriminatie en haatzaaiiing, hier een berichtje over de andere kant. Niet vanuit Gaza of Teheran, nee ook niet vanuit Den Haag of Venlo, maar vanuit de thuishaven van de vrijheid zelve: Washington DC.
Volgens de Lincoln Universiteit is Amerika (tm) een vrij land, waar Engels professor Kaukab Siddique mag zeggen wat hij wil, in zijn vrije tijd. Maar in de les mag hij zulke jihadistische onzin niet uitkramen - dat valt weer mee!
 
Toevallig las ik gisteren een paar (oudere) artikelen over onze 'eigen' islamgeleerde Tariq Ramadan, die vorig jaar in opspraak kwam en toen vurig werd verdedigd door o.a. Palestina-apologete Anja Meulenbelt.
Naast de VVD Rotterdam kwam ik ook kritieken tegen uit minder verdachte hoek, zoals De Groene Amsterdammer en het Britse Workers' Liberty (bij monde van de Franse Marxistische filosoof Yves Coleman). Voorwaar, Ramadan is geen personage waar een frisse linkse jongen of meid mee gezien moet willen worden....
 
Wouter
________________
 
 
College Professor Calls for Israel's Destruction
By Erick Stakelbeck
CBN News Terrorism Analyst

Yet the scene occurred in Washington, D.C,  just minutes from the White House.

"We must stand united to defeat, to destroy, to dismantle Israel--if possible by peaceful means," Kaukab Siddique said. "Perhaps, like Saladin, we will give them enough food and water to travel back to the lands from where they came to occupy other people."

Siddique is an associate professor of English at Lincoln University in Pennsylvania. 

He used his time outside the classroom over Labor Day weekend to address radical Muslims and leftists at an anti-Israel rally in Washington, D.C. marking "Al Quds Day."

"For the Jews, I would say see what could happen to you if the Muslims wake up," Siddique warned.  "And I say to the Muslims, dear brothers and sisters, unite and rise up against this hydra-headed monster which calls itself Zionism."

The Investigative Project on Terrorism captured footage of Siddique's Washington rant.

"This is not a one off deal, this event Labor Day weekend," IPT Executive Director Ray Locker told CBN News. "This is something he has said at similar events over a period of at least a dozen years, as far as we can tell."

CBN News found e-mail exchanges posted online in which Siddique called the Holocaust "a hoax" that was "invented,"  saying there is "not even one document" to prove it happened.

He's also written that Jews have "taken over America" by "devious and immoral means."

Despite a history of anti-Semitic statements, Siddique maintains a job teaching literature at Lincoln University and sits on at least two school committees.

Lincoln is the nation's oldest historically African-American college. Since 2003, it's received almost $200 million in Pennsylvania state money towards various projects.

Lincoln University administrators declined to appear on camera with CBN News. But the school's executive vice president, Michael Hill, told us they in no way agree with or support Siddique's comments on Israel. However, Hill added that Siddique is tenured and has freedom of speech, and the school cannot control what he does or says on his time as a private citizen.

Siddique has also advocated for two convicted terrorists with ties to al-Qaeda -- including the cleric behind the 1993 World Trade Center bombing.

"It's one thing to have strong beliefs," Locker said. "It's another to advocate violence and go to bat for people who are established terrorists."

Hill told CBN News the school will make sure that Siddique's political comments are not part of his classroom curriculum.

Siddique declined a CBN News request for an on-camera interview.  But in an e-mail response to our questions, he denied that he was anti-Semitic and said his "speaking out" about Israel, "conform(s) to the ideals and principles that founded Lincoln University."

He added, "When I refer critically to the 'Jews' I am referring to the current leadership of the 'State of Israel' and to their major supporters, not to the Jewish race as a whole."

Siddique's recent statements in Washington, however, appear to suggest otherwise.

"The Koran says drive them out from where they drove you out," he declared. "There's no question of just dismantling the settlements. These settlements are only the tentacles of the devil that resides in Tel Aviv."

 

 

Orgaandonor gezocht: teken voor campagne 'Geen bezwaar'!

 
Er zijn tal van onderwerpen die ik graag onder de aandacht zou willen brengen, maar ik kom er nauwelijks aan toe me echt in ze verdiepen, laat staan er zelf een stukje over te schrijven. Ik ga - geinspireerd mede door Facebook en Twitter - daarom proberen om vaker korte berichtjes te plaatsen.
Zoals deze:
 
Teken online voor actieve donorregistratie!
Er is nog steeds een groot tekort aan donororganen. Het enige dat echt helpt is als iedereen automatisch donor wordt tenzij anders aangegeven; het "geen bezwaar-systeem".
 
Zie ook mijn bericht van alweer 3 jaar geleden, na BNN's grote donorshow:
 
 
Petitie voor invoer van het Actieve Donor Registratie systeem (ADR). Het tekort aan donoren en dus donororganen in Nederland is een schrijnend probleem, waar tot dusver geen structurele oplossing voor is gevonden.

Waarom

De wachtlijsten voor donor organen worden, ondanks alle informatiecampagnes omtrent het huidige systeem, alleen maar langer. Volgens de stichting is het Actieve Donor Registratie (ADR) systeem de enige oplossing voor het verkorten van de wachtlijsten voor donor organen.

Onderzoek heeft uitgewezen dat een groot deel van de 60% niet-geregistreerde Nederlanders wel bereid is om zijn of haar organen af te staan, daarom is een aanpassing van het huidige systeem noodzakelijk. Het kabinet en de Tweede Kamer hebben de invoering van het Actieve Donor Registratie (ADR) systeem in 2005 en 2008 afgewezen, ondanks dat onderzoek uitwijst dat 75% van de Nederlanders voor het Actieve Donor Registratie (ADR) systeem is, dus het wordt tijd dat de democratie gaat spreken.

De stichting stelt daarom de volgende vraag:

Hoeveel handtekeningen zijn er nodig om de politiek in beweging te krijgen en levens te redden?

Zijn dat er 40.000, 250.000 of misschien wel 500.000 ? Als het echt nodig is zijn wij zelfs bereid door te strijden tot 2.000.000.

Jouw handtekening kan levens redden !

Dus...zeg 'JA' op onze vraag:

"Mag ik je handtekening?"

Wat is Actieve Donor Registratie?

Het verschil tussen het huidige systeem en het ADR is dat iedereen die nog niet in het donorregister staat (2/3 van de Nederlanders!) wordt gevraagd een keuze kenbaar te maken (bestaande registraties blijven van kracht). Uitgangspunt blijft het huidige Donor register, met de bestaande keuzemogelijkheden.

Hoe gaat het ADR in zijn werk ?

  • Mensen die nu nog niet staan geregistreerd ontvangen nogmaals een registratieformulier.
  • Als zij geen donor willen zijn, bepaalde organen of weefsels willen uitsluiten of hun keuze willen nalaten aan een (specifieke) nabestaande, vullen zij alsnog het formulier in.
  • Willen ze wel donor worden dan hoeven zij niet meer het formulier in te sturen
  • Iedereen ontvangt een bevestiging na een bepaalde periode (wel en niet respondenten).
  • Na ontvangst van deze bevestiging heeft iedereen 6 weken de tijd om nogmaals te reageren en aan te geven wel/geen donor te willen worden.
  • Doet men dit niet, dan wordt de registratie actief.

Veranderen kan daarna overigens altijd via het registratieformulier dat verkrijgbaar is bij huisarts, apotheek of via internet.

Dit alles natuurlijk begeleid door goede voorlichting. Op deze wijze wordt het huidige registratiesysteem verbeterd, verdwijnt de vrijblijvendheid en wordt recht gedaan aan de wensen van potentiële donoren en nabestaanden.

Het Actieve Donor Registratie (ADR) systeem staat niet gelijk aan een Geen Bezwaar Systeem of het Activerend Toestemmings Systeem (ATS)
In een Geen Bezwaar Systeem is iedereen 'automatisch' donor, tenzij hij/zij laat vastleggen geen donor te willen zijn. Er zijn twee keuzes: ja, ik word donor of nee, ik word geen donor. Als men niets doet wordt het 'ja ik word donor'

Het ADR systeem gaat uit van een actieve vraag aan iedereen: wilt u wel of geen donor worden? Daarbij wordt uitgelegd dat je niets hoeft te doen als je donor wilt worden. Omdat het ADR-systeem uitgaat van het huidige registratiesysteem bestaat de keuze om de beslissing na te laten aan nabestaanden of een specifiek persoon. Dit kan ook geregistreerd worden in het register. Het ADR is een tussenvorm tussen van een Geen Bezwaar en het huidige volledige instemmingssyteem. Bij het ADR wordt niet gesteld dat je donor moet worden,  maar je maakt je keuze kenbaar.

Activerend Toestemmings Systeem (ATS)

Het ATS is een uitbreiding op het huidige registratiesysteem waarbij naast de huidige opties :

  • Ja, ik geef toestemming
  • Nee, ik geef geen toestemming
  • Mijn nabestaanden beslissen
  • Een specifieke persoon beslist

… nog een extra optie komt waarbij de geregistreerde toestemming geeft, tenzij de nabestaanden dit niet willen:

  •  Ja, mits mijn nabestaanden geen bezwaar maken.

Op dit moment wordt er nog, in opdracht van Minister Klink, onderzoek gedaan naar de effecten van een mogelijke invoering van het ATS.


Wat vinden en vonden de politieke partijen.

 

vrijdag 15 oktober 2010

Lokale geschiedenis: van stadsgrachten tot Derde Wereld Info Centrum Sittard

 
Ik moet hoge koorts hebben gehad, want ik droomde vannacht dat mijn baas terug was in het archief!
(Hij komt in werkelijkheid pas over een weekje of twee terug van zijn voettocht naar Santiago de Compostella.)
 
Na een weekje ziek vieren, ben ik vandaag nochtans weer aan het werk gegaan, rustig beginnend met in het Sittardse depot oude kranten sorteren.
Soms kom je jezelf tegen in het archiefdepot, letterlijk. Mijn oog viel namelijk op de Maas en Mijn van 23 december 1998. De kop op de voorpagina ging over eerlijke handel, dus ik keek even, en zag tot mijn verbazing een lang vergeten interview met mijzelf, in mijn vorige functie als Wereldwinkelier, of specifieker: als coördinator (samen met Eugene James) van het zojuist opgeheven Derde Wereld Info Centrum, dat jarenlang boven de Wereldwinkel was gevestigd. Ook Anne en Ratna mochten we tot de medewerkers rekenen. We knipten en verzamelden driftig, maar het werk stond in geen verhouding tot het aantal bezoekers en informatievragen, en uiteindelijk was het het Wereldwinkelbestuur dat de stekker uit dit project trok, zoals in het interview ook wordt verhaald.
 
De voorlichtingspoot van de Wereldwinkel is nadien helemaal weggekwijnd, terwijl paradoxaal genoeg de eerlijke handel wel verder bleef groeien. Dat is -naast het noeste en vasthoudende werk van vele lokale vrijwilligers- vooral te danken aan landelijke, professioneel opgezette campagnes, waaraan ook gemeenten en andere overheden gelukkig meewerken, en deze maand gaat een campagne van start voor bedrijven om eerlijke handel te promoten. Allemaal prima, alleen blijft de bewustwording nu vaak beperkt tot één -weliswaar zeer belangrijk- aspect van de ontwikkelingsproblematiek, de handelsverhoudingen, dat noodgedwongen wordt teruggebracht tot een simpele boodschap: de boeren en werkers in de Derde Wereld krijgen in het reguliere circuit te weinig betaald voor hun producten en voor hun arbeid. Dat ze daarbij vaak slavenarbeid moeten verrichten voor grootgrondbezitters en multinationals, klinkt niet te hard door, want de gevestigde winkels en bedrijven willen naast de 'eerlijke producten' even goed ook hun oneerlijke producten slijten, dus die mogen niet expliciet bekritiseerd worden. Eerlijke handel buiten de Wereldwinkels blijft toch een beetje een pact met de duivel...
 
Het MeM interview was zo'n drie maanden voordat ik aan mijn Melkertbaan (aanvankelijk WIW) bij het gemeentearchief Sittard begon.
Wie de interviewer was weet ik niet meer, maar ik gok op Harie Bronneberg (die stond in elk geval op mijn bezorglijst voor het Wereldbulletin).
 
Kort voor ik aan mijn nieuwe baan en carriere begon overleed mijn opa, naar wie ik vernoemd was, wat de aanleiding was om bij het archief weer mijn doopnaam te gaan gebruiken.
Geschiedenis kan best wel dichtbij zijn, maar mijn Wereldwinkeltijd lijkt eeuwen geleden, en was inderdaad in een vorig millenium. In het archief doe ik feitelijk weinig anders dan in het Derde Wereld Info Centrum destijds: informatie vergaren en sorteren, en bezoekers proberen te helpen met hun vragen. Het belang van een stamboom of een oude foto of krant staat in geen verhouding tot dat van de ontwikkelingsproblematiek van de Derde Wereld, maar (helaas?) is de belangstelling daarvoor wel groter.
 
Wie zich verveelt morgen en aan wie het bier en de rondborstige dirndl-dames van het Sittardse Oktoberfeest niet besteed zijn, is welkom op de Open Archieven Dag in het Domein, waar gesproken zal worden over: ~water~!
   Het Julianakanaal door heemkunde-orakel Jean Knoors, de mogelijkheden van waterstromen in de stad door oud-collega-boekwinkelier Sjaak Dehing, en de geschiedenis van de grachten en beken in Sittard door plaatsvervangende baas Peter Schulpen. (Nee, helaas: noch de waterschaarste in veel ontwikkelingslanden, noch de door klimaatverandering stijgende zeespiegel staan op de agenda...)
 
Voor wie verder weg woont is er op de website van de Week van de Geschiedenis een overzicht te vinden van de waterige aktiviteiten die morgen en komende week door het hele land worden gehouden.
 
En wie gewoon lekker thuis wil blijven: drink een kopje zuivere koffie van de Werelwinkel, zonder bijsmaak, of eet een recht(vaardig)e Max Havelaar banaan. Het is tenslotte 16 oktober, Wereldvoedseldag.
 
Wil alias Wouter
_______________________
 

Maas en Mijn 23-12-1998 over Derde Wereld Info Centrum

 
(Klik op het artikel voor een leesbare vergroting!)