Dit is een FairTrade WebLog uit een FairTrade Gemeente!

 

Sinds minstens 1983 koop ik zoveel mogelijk produkten Fair Trade, maar toen heette dat nog 'zuivere koffie', 'eerlijke handel' en 'solidariteitsprodukten' oftewel Wereldwinkel produkten. Buiten de Wereldwinkel waren er immers nauwelijks eerlijke handelsprodukten te koop. Rond 1987 startte Solidaridad (een christelijke steunorganisatie voor progressieve bewegingen in Latijns-Amerika) met de Max Havelaar campagne, die tot doel had om zuivere koffie en andere producten ook in de schappen van de reguliere winkels, met name de supermarkten, te krijgen.

 

De Wereldwinkels stonden voor een flink deel sceptisch tegenover dit initiatief, omdat de criteria zouden verwateren, zuivere en onzuivere koffie naast en door elkaar verkocht zouden worden, en omdat de super anders dan de Wereldwinkels het verhaal bij de producten niet of nauwelijks zou vertellen - dan moesten ze er immers ook bij zeggen dat hun andere producten eigenlijk géén zuivere koffie waren...! De Wereldwinkels draaiden zelf voor een flink deel op de koffieverkoop en waren ook bang het niet te zullen rooien zonder deze inkomstenbron, wat de afzet van de overige eerlijke produkten en het voorlichtingswerk in gevaar zou brengen.

 

Ondanks een kritische minderheid besloot het kongres mee te werken aan het Max Havelaar initiatief, en de beweging heeft het gelukkig overleefd. Na de koffie volgden een reeks van andere Max Havelaar produkten, maar het marktaandeel is bij mijn weten nooit boven een paar procent uitgestegen. Een 'niche markt' heet dat in handelsjargon, net als de biologische en vegetarische produkten. (NB: dit web log is tevens vegetarisch en 100% biologisch afbreekbaar!)

 

De Wereldwinkels zelf zijn ook veranderd in die tijd: het moest meer zakelijk en professioneel worden, want het ging wel om eerlijke HANDEL, de producenten konden een beter bestaan opbouwen en zich en hun gemeenschappen en landen verder ontwikkelen mede dankzij de meerprijs en de voorfinanciering en technische assistentie die de eerlijke handelsorganisaties hen boden, dus dat was de manier om onze doelstellingen naderbij te brengen. De lokale Wereldwinkels vormden zich om tot een herkenbare winkelketen met een professionelere uitstraling en meer aandacht voor presentatie en kwaliteit van de produkten, maar ze bleven wel vrijwel allemaal vrijwilligersorganisaties. Jaar na jaar na jaar kopten de kranten "Wereldwinkels schudden stoffig imago af". Het was keer op keer 'gedaan met de geitenwollen sokken'.

De voorlichtings- en bewustwordingspoot kwijnde daarbij helaas weg, te zwijgen van de politieke aktie. Was het Wereldwinkelpand begin jaren '80 nog de uitvalsbasis van het Vredesplatform en de Stiltekring, anno 2010 doet men naar verluid al moeilijk om een folder neer te leggen van een lokale vredesgroep.

 

Nu waren de tijden ook aan verandering onderhevig. Akties en voorlichtingsavonden leverden in de loop van de jaren '90 steeds minder deelnemers op, en het boven de Wereldwinkel gevestigde "Derde Wereld Info Centrum", waar ik mede initiatiefnemer van was naast voorzitter Eugène James, moest na 7 jaar zwoegen om nieuws en achtergronden te verzamelen, rubriceren en beschikbaar stellen, vaststellen dat het de moeite en het geld echt niet loonde voor de enkele tientallen (vooral) scholieren die per jaar bij ons binnenliepen (en die hun informatie steeds meer van het internet haalden!). De baanloze jongeren - ook oudere jongeren waaronder ik - werden in Melkertbanen gestopt, de socialistische dromen en idealen waren goeddeels gesneuveld na de val van de muur, nadat ook de PvdA en zelfs GroenLinks al een flink deel van hun ideologische veren hadden afgeschud en steeds meer het liberalisme omarmden.

 

Idealen zijn er nog, maar het is allemaal wat minder hoogdravend en zwartwit geworden. Vooruitgang is wel waarneembaar op allerlei gebied: Milieuvervuiling is - althans bij ons - wat teruggedrongen; multinationals willen ook hun menselijke gezicht laten zien en buiten de derde wereld soms wat minder schaamteloos uit, zo het schijnt. Chiquita en Douwe Egberts hebben nu ook beleid om op de menselijke kant van hun productie te letten, en voor de kledingindustrie schijnt er een gedragscode en ketenaansprakelijkheid te zijn gekomen. - Ik schrijf dat met het nodige voorbehoud, want de laatste 10 jaar heb ik het niet meer echt bijgehouden. Chiquita en DE boycot ik nog steeds, zeker daar er Fair Trade alternatieven zijn, maar ik koop weer af en toe iets bij C&A, en in Lissabon heb ik zelfs (na meer dan 25 jaar) een frietje bij de McDonald's gehaald, al was het alleen omdat er geen andere eettent te vinden was na middernacht..

 

... En Sittard-Geleen is nu "FairTrade gemeente" geworden! (Ja ja, het verhaal hierboven was slechts een wat lange inleiding voor deze mededeling.)

 

De titel is uitgereikt op het Sittardse Musada festival op 18 juli jl., die ik dit jaar verzaakt heb om op mijn blog aan te kondigen (klik op de naam voor de eigen website van Musada!), en ik was zelfs te laat om de uitreiking bij te wonen, want we waren 'sochtends naar de rommelmarkt in Glanerbrook gewandeld en daar wat lang blijven hangen...

Ik mocht de wethouder gisteren nog op TV Start de uitreiking horen toelichten in een reportage vanaf het Musada Festival. Wethouder Berry van Rijswijk (GL) is uiteraard al decennialang een bewuste consument. In de jaren '80 was hij voorzitter van OJC Atlantis in Limbrichterveld en bracht ik daar al de kilopakken wereldwinkelkoffie. Daar kende ik hem aanvankelijk van.

 

De titel FairTrade gemeente krijg je niet zomaar, dat vergt een serieuze inspanning van de gemeente en de nodige maatschappelijke medewerking. Sittard-Geleen is dan ook pas de zesde FairTrade gemeente in Nederland, en ik mag er ook wel een beetje trots op zijn. Heeft mijn 15 jaar vrijwilligerswerk bij de Wereldwinkel toch nog een steentje bijgedragen :-)!

 

Marktaandeel zal echter geen kriterium zijn helaas, waarschijnlijk omdat dat niet per gemeente te meten valt. Ik vrees dat dat ondanks alle inspanningen en de nodige publiciteit toch nog niet boven de paar procent uitkomt. Evenals bij milieuvriendelijk consumeren antwoordt zeker 20% (of misschien wel meer dan 50%?) van het publiek bereid te zijn meer te betalen voor 'eerlijke' producten, maar als puntje bij paaltje komt blijven de meesten toch bij hun DE koffie... Als je het mij vraagt, eigenlijk, moet onzuivere koffie gewoon ouderwets verboden worden: het is uitbuiting, onfair, not done, ja, gewoon crimineel! Maar helaas nog wel legaal. Voorlopig moeten we het dus maar doen met campagnes als deze, en hopen dat langzaam steeds meer mensen en bedrijven om gaan en geen kromme bananen, bittere chocolade en koffie met een bijsmaakje meer blieven.

 

Wouter

===================

 

Op zondag 18 juli is het eindelijk zover: de werkgroep Sittard-Geleen mag de felbegeerde titel Fairtrade Gemeente in ontvangst nemen.
http://www.fairtradegemeenten.nl/news/kom-18-juli-naar-de-titeluitreiking-sittard-geleen.html

Op donderdag 25 maart maakte de jury van Fairtrade Gemeente bekend dat Sittard-Geleen zich de zesde Fairtrade Gemeente van Nederland mag noemen. Daarmee is Sittard-Geleen de eerste gemeente in Limburg die deze titel mag dragen. Inwoners, bedrijven, organisaties, winkeliers en de lokale overheid in Sittard-Geleen spanden zich de afgelopen periode extra in op het gebied van eerlijke handel. Die inspanningen zijn nu beloond.

De jury oordeelde dat Sittard-Geleen voldoet aan alle zes campagnecriteria, en meer. De lokale overheid, maar ook de bedrijven, de winkeliers en organisaties in Sittard-Geleen moesten aantonen dat zij fairtrade hoog in het vaandel hebben staan. De campagne stelt hoge eisen aan het aantal fairtrade producten die bijvoorbeeld kledingwinkels, horeca en de versafdeling van supermarkten moeten aanbieden. Toch voldoet Sittard-Geleen volgens de jury ruim aan deze eisen. Voor het hebben van Start TV, de lokale omroep, als een mediapartner kreeg de werkgroep die zich inzette voor Fairtrade Gemeente Sittard-Geleen extra complimenten. Binnenkort viert Sittard-Geleen het behalen van de titel Fairtrade Gemeente.

Sittard-Geleen is de zesde gemeente in Nederland die de titel heeft behaald. Goes, Groningen, Het Bildt, Houten en Meppel gingen Sittard-Geleen al voor. In Nederland zijn op dit moment al ruim vijftig gemeenten initiatieven om een Fairtrade Gemeente te worden. Zestien daarvan zijn al ver op weg om ook de titel Fairtrade Gemeente te bemachtigen.