Van Agt, Israel en het EU associatieverdrag
IMO Blog, 2009
In een opiniestuk in de Volkskrant van 3 juni ("Stel voorwaarden aan Israel!", 350 reakties online) betogen Dries van Agt en andere oud-bewindslieden van CDA, PvdA en D66 dat de upgrade van het EU associatieverdrag met Israël moet worden opgeschort als de regering Natanyahu zich niet bekent tot de tweestatenoplossing. De schrijvers bedienen zich echter van een dubieuze opsomming van Israëlische uitspraken. Zo blijkt het citaat uit het Likoedprogramma waarin een Palestijnse staat ronduit wordt afgewezen, te stammen uit 1999. De klok wordt hier dus 10 jaar teruggedraaid! Probeer eens weg te komen met het citeren van een Nederlands partijprogramma van 1999 alsof het recent is, bijvoorbeeld de PvdA paragraaf over integratie...
Ook wordt Liebermans tegenstem tegen de Routekaart naar Vrede uit 2003 aangehaald en zijn afwijzing van Annapolis nu. Daarmee zigzaggen de oud-bewindslieden om de feiten heen, want Lieberman heeft zich als minister al uitdrukkelijk achter de Routekaart geschaard en zich impliciet of ook expliciet voor de tweestatenoplossing uitgesproken. Het 'verse geheugen' lijkt Van Agt hier in de steek te laten, maar feitelijk is het hele stuk vergeven van suggestieve retoriek zoals we dat van deze oud-premier gewend zijn. Netanjahoe en Lieberman zijn heus niet ons 'dream team' voor een Israëlisch kabinet, maar waarom hun (huidige) standpunten negatiever afschilderen dan ze zijn, terwijl bij Hamas en Abbas elk lichtpuntje wordt aangegrepen en uitvergroot, en hun veel krassere uitspraken tegen vrede en compromissen volkomen doodgezwegen wordt?
Van Agt cum suis schrijven dat Lieberman volgens de Guardian zou hebben voorgesteld Palestijnse gevangenen in de Dode Zee te verdrinken. Nou is het in de eerste plaats nauwelijks mogelijk iemand daarin te verdrinken, zelfs niet met een steen aan je voeten, maar dat terzijde. Het is meer dan kinderachtig om een vermeende uitspraak van Lieberman uit 2003 aan te halen, terwijl Hamas iedere maand te betrappen is op de meest walgelijke antisemitische propaganda. Hoe eenzijdig kun je zijn? Terwijl in Israël de doodstraf niet bestaat, krijgen bij Hamas en de Palestijnse Autoriteit (vermeende) collaborateurs de doodstraf. Ook op het verkopen van land aan de Joden staat onder de PA de doodstraf.
Anders dan Van Agt begrijpt president Obama wel dat eenzijdig Israël onder druk zetten geen soelaas biedt. De Palestijnse Autoriteit is namelijk ook niet zo uitgesproken gecommitteerd aan de tweestatenoplossing, die immers inhoudt dat er een Palestijns-Arabische staat moet komen naast de Joodse staat. Het is geen trucje van Israël om die erkenning als Joodse staat van de Palestijnen te eisen. Met name de Palestijnse eis tot terugkeer van alle vluchtelingen en hun nakomelingen naar Israël staat haaks op de idee van 'twee staten voor twee volken'. Ook het vereren van terroristen is nog steeds routine bij de PA, evenals het groteske verdraaien van de geschiedenis om bijvoorbeeld de Joodse verbondenheid met Jeruzalem te ontkennen.
Mohamed Dahlan zei een paar maanden terug in een vraaggesprek dat Hamas Israël niet hoeft te erkennen, immers 'Fatah deed dat ook niet', alleen de PLO had Israël erkend zodat het aan de onderhandelingstafel kon plaatsnemen. Abbas had zich in oktober 2006, toen men met Hamas in onderhandeling was over een eenheidsregering, in dezelfde bewoordingen uitgelaten: de erkenning van Israël was een puur tactische zaak, je moet als regering nou eenmaal bepaalde dingen met Israël regelen.
Het 'gematigde' leiderschap op de Westelijke Jordaanoever eist bovendien heel Oost-Jeruzalem op, 'tot de laatste steen' aldus hoofdonderhandelaar Saeb Erekat. Daar valt dus ook de Klaagmuur onder (volgens de Palestijnen Al Buraq geheten en zij ontkennen dat er ooit een Joodse tempel in Jeruzalem heeft gestaan), de Joodse wijk in de oude stad en de Joodse begraafplaats op de Olijfberg.
Er moet dus ook aan Palestijnse zijde nog het nodige gebeuren voordat vrede mogelijk is. Toch geeft Nederland, evenals andere EU landen, miljoenen hulp aan de PA, onder andere voor schoolboeken, het Palestijnse Ma'an nieuws, en diverse 'vredes' en mensenrechtengroeperingen, zoals Al Haq. In de schoolboeken wordt heel Israël als Palestina voorgesteld, en staan Israëlische plaatsen niet of alleen met hun Arabische naam aangeduid. En de vredes- en mensenrechtengroeperingen geven voor een groot deel een bijzonder eenzijdig beeld van de situatie en het conflict. Sommigen roepen zelfs op tot terugkeer van alle vluchtelingen en hun miljoenen nakomelingen, of tot een boycot van Israël. Ook UNRWA, dat hoogst noodzakelijke hulp biedt aan de vluchtelingen, heeft een eenzijdige politieke agenda, promoot het 'recht op tergkeer', en verhindert permanente huisvesting van de vluchtelingen waarbij dat 'recht' immers verloren zou gaan.
Kortom, als je economische middelen wilt toepassen om de partijen tot vrede te bewegen dan moet je consequent zijn en de hulp aan de Palestijnen ook gedeeltelijk stopzetten. Daarbij is het overigens nog een verschil of je over hulp spreekt, of over economische samenwerking waarvan beide partijen profiteren, zoals in Israëls geval. Bij hulp zijn voorwaarden gebruikelijker dan bij economische of technologische samenwerking tussen gelijkwaardige staten. Net zo min als Israël haar samenwerking voorwaardelijk maakt aan bijvoorbeeld een adequatere bestrijding van antisemitisme of stopzetten van steun aan groeperingen (ook in Europa zelf) die werken voor de vernietiging van Israël, is het aan Europa om Israël eenzijdig de maat te nemen. In extreme gevallen, wanneer een regime misdadig is en de bevolking met harde hand onderdrukt, kan het zware middel van de boycot of economische sancties worden ingezet. Bondgenoten doen dit doorgaans niet, want je gooit letterlijk de deur dicht in plaats van een dialoog aan te gaan. Het zou bovendien nogal vreemd zijn dat we, naast voornoemde hulp aan de Palestijnen, wel ijverig handel blijven voeren met de vele Arabische mensenrechtenschenders, waarmee de EU eveneens associatieverdragen en soms aanvullende akkoorden heeft, die ook clausules over mensenrechten en democratie bevatten. Daar schijnt zelfs als eis in vermeld te worden dat ze Israël dienen te erkennen. Ook daar beperkt de EU zich tot een 'kritische en constructieve dialoog'.
Zelfs met Iran wordt handel gedreven, dat niet alleen de eigen bevolking onderdrukt maar ook de regio in gevaar brengt met de ontwikkeling van een atoomwapen, en vrede tussen Israël en de Palestijnen ondermijnt met haar steun aan Hamas.
Degenen die steeds de handelsrelatie met Israël ter discussie stellen, het meest Westerse en democratische land in de regio, blijven doorgaans stil over de handelsrelaties met haar minder frisse buurlanden.
Beter dan met sancties of bevriezing van relaties te dreigen is het om door middel van samenwerking en dialoog de vrede te bevorderen. Zowel Israël als de PA dienen te worden aangesproken op dingen die zij doen die vrede in de weg staan, waarbij Israëls soevereiniteit gerespecteerd dient te worden: het hoeft niet als een klein kind ja en amen te zeggen op alles wat wij vinden, en heeft het recht om niet alle goede raad uit Europa op te volgen. Daarnaast zouden wij ook wat kunnen opsteken van Israëls kritiek en wijze raad: praten met extremisten, en hen tegemoet komen, lijdt er niet automatisch toe dat zij zich ook gaan matigen. En als iemand zegt je te willen vernietigen, dan meent hij dat soms ook echt. Dat is een bittere les uit de Joodse geschiedenis. Alleen op basis van gelijkwaardigheid en wederzijds respect kunnen wij een vruchtbare relatie met Israël behouden en bijdragen aan vrede met de Palestijnen.
Wouter Brassé & Ratna Pelle
Geen opmerkingen:
Een reactie posten