Op King David, een basisschool in Birmingham, leren de kinderen Hebreeuws, ze zeggen joodse gebeden op, eten koosjer en zwaaien met de Israëlische vlag. Hoe komt het dan dat de meerderheid van de leerlingen Moslim is? Jonathan Margolis ging op onderzoek.
Op King David, een basisschool in Moseley, Birmingham, worden de rapporten uitgereikt. De kinderen zitten in kleermakerszit op de grond, de ouders prutsen aan hun videocamera's. Directeur Steve Langford draagt een das met Sesamstraatmotief.
Een typisch evenement op het einde van het schooljaar dus. Maar toch is er op King David een aspect dat de school tot één van de meest bijzondere scholen van Groot-Brittanië maakt: King David is een streng joodse school. Het judaïsme is er de enige onderwezen godsdienst. Op het terrein van de school staat een synagoge. De kinderen leren er modern Hebreeuws (het Ivrit), de taal van Israël. En ze vieren de Israëlische onafhankelijkheidsdag.
Maar de helft van de 247 leerlingen op de school is moslim. Meer zelfs: de moslimouders doen al het mogelijke om hun kind op de school binnen te krijgen. Sommigen verhuizen zelfs, opdat hun kinderen op King David Hebreeuws zouden kunnen leren en op onafhankelijkheidsdag met de Israëlische vlag kunnen zwaaien. Ze doen er alles aan om bij de mensen te horen, die ze volgens bepaalde moslims tot in het diepst van hun hart zouden moeten haten.
De meeste moslimouders zijn devoot, vele vrouwen dragen een hijab of burka. Ze zeggen dat ze van het karakter van de school houden. Zelfs de koosjere maaltijden zijn populair, want de regels voor halal en koosjer voedsel zijn praktisch gelijk.
De school toont ook respect voor de islam. Zo wordt er een gebedsruimte vrijgehouden voor de kinderen en wordt er tijdens de ramadan voor moslimleerkrachten gezorgd. Op het suikerfeest worden alle moslimkinderen een fijne feestdag gewenst, en als ze willen, kunnen ze dag in, dag uit een kufi (hoofddeksel) dragen. Vreemd genoeg verkiezen heel wat moslimkinderen een joods keppeltje.
Tijdens de rapportuitreiking zegt onderwijzeres Carol Cooper 'boker tov' tot de leerlingen. Dat is Ivrit voor 'goedemorgen'. "Goedemorgen, mevrouw Cooper", antwoorden de kinderen. De volledige schoolbevolking - moslims, joden en een handvol christenen en sikhs - declameert vervolgens het Shema, het meest heilige van alle joodse gebeden.
Het groepje violisten uit het vierde leerjaar (vijf moslims en twee joden) speelt "Little Bird, I Have Heard". Er worden even veel prijzen uitgereikt aan Hoesseins, Hassans en Shabina's dan er worden overhandigd aan Sauls, Rebecca's en Ruths. In feite versloegen de moslimkinderen zelfs hun joodse collega's. En dus gaat de Elsie Davis Prize for Progress naar een stralend kereltje dat Walid heet. De prijs voor godsdienst gaat naar Imran, een moslimjongetje met een kipah. De prijs voor het vak Hebreeuws gaat naar een jongen met de naam Habib en naar een meisje dat Alia heet.
In deze moeilijke tijden probeert King David een beetje low profile te blijven. Het baanbrekende multiculturalisme zou wel eens ongewenste aandacht kunnen krijgen. Een bordje aan de buitenmuur vertelt over het speciale karakter van de school. Waakzame camera's houden een oogje in het zeil. De school binnengaan kan alleen via één van de twee elektronische poorten. "Helaas blijft het grotendeels een undercover school", zegt Laurence Sharman, voorzitter van de PTA (Parent-Teachers Association).
De moslimouders vertellen vol vuur over hun keuze voor de King David-school, een beslissing die veel mensen in hun gemeenschap controversieel vinden.
"We kochten een appartementje speciaal in de buurt van deze school", vertelt Nahid Shafiq, moeder van Zainah (4) en Hamza (9). Nahid is getrouwd met Mohammed, een taxichauffeur. "De waarden van de school spreken ons erg aan. Niemand van ons heeft er problemen mee dat het een joodse school is. Waarom zouden we daar problemen mee hebben? De gelijkenissen binnen onze religies en onze culturen zijn veel groter dan de verschillen. Voor ons is het absoluut geen thema."
"In de moskee vragen mensen soms waarom we onze kinderen naar King David sturen, maar van vijandschap is noch in de moskee, noch in onze familie sprake. In feite namen we de beslissing over de schoolkeuze zelfs in samenspraak met heel de familie. Dit is voor ons de echte wereld. Op deze manier zouden de mensen overal moeten samenleven. Geweld, vooroordelen en de bijhorende problemen kennen wij alleen maar van op televisie."
Fawzia Ismail, mama van Aly-Raza (9) en Aliah (6) klinkt eveneens positief. "Mijn neefje zat hier al en mijn broer stelde me de school voor. Het is dus min of meer een familietraditie aan het worden. De school bevalt ons ongelofelijk goed. Het gaat er allemaal zo vriendschappelijk aan toe. De kinderen spelen gemengd, ze gaan naar elkaars verjaardagsfeestjes en lopen bij elkaar thuis binnen en buiten. Ze leren een beetje over Israël, maar daar hebben we geen probleem mee. De gelijkenissen tussen onze volkeren en onze samenleving zijn zó talrijk."
Volgens Irum Rashid, moeder van Hanan (9) en Maryam (4) overwegen heel wat mensen die nu in de wijk Small Heath wonen te verhuizen naar Moseley. De reden? De King David-school. "Het is een vrolijke school, de sfeer is fantastisch, het eten is goed - omdat het koosjer is - en de leerlingen scoren sterk op de SAT-testen (Scholastic Aptitude Test)."
Hebben ze dan geen probleem met de lessen Hebreeuws en de joodse gebeden? "Absoluut niet", zegt één van de moeders. "Hoe meer ze weten, hoe meer ze begrijpen. Alles wat ze over de islam moeten weten, leren ze op de moskeeschool. In bad zingen onze kinderen soms Hebreeuwse liederen. Dat is een beetje verwarrend, want we spreken thuis Gujarati (een Indische taal). Maar ik vind het geweldig!"
De joodse ouders en leerkrachten die ik sprak, zijn al even enthousiast. "Het gaat niet zo goed in de wereld", vertelt een leraar. "Ik denk dat wij de wereld tonen hoe het zou moeten zijn. Onze school is eigenlijk een lichtend voorbeeld." De drie kinderen van de man gingen allemaal naar King David en waren later succesvol op de universiteit van Oxford.
Ouder Trevor Aremband komt uit Zuid-Afrika. "In Johannesburg zijn er joodse scholen, maar die zijn volledig joods. Toen we voor de eerste keer op King David kwamen, was dat een schok voor ons. Maar de integratie verloopt zo vlot. De hele hedendaagse wereld zou deze weg moeten inslaan. Mijn zoontje van acht heeft ongelofelijk veel moslimvriendjes."
Het allerbelangrijkste is, zo zeggen veel mensen me, dat de vriendschapsbanden die op King David gesmeed worden, voor eeuwig en altijd zijn. Ik hoorde iemand vertellen over Rebecca die vanuit de Verenigde Staten komt overvliegen voor het huwelijk van Fatima. Iemand vertelde me ook het verhaal van twee mannen, een jood en een moslim. Ze werden vrienden in de peuterklas, gingen later samen naar school en naar de universiteit, en vandaag wonen ze vlakbij elkaar. Met hun vrouwen en hun kinderen zijn ze momenteel samen op vakantie.
King David werd niet opgericht met de bedoeling een symbool van de interreligieuze samenwerking en vriendschap te zijn. De school startte in 1865 als "The Hebrew School", en bleef volledig joods tot het einde van de jaren vijftig.
Twee parallelle evoluties begonnen zich sindsdien af te tekenen. De moslimbevolking in sommige wijken van de middelklasse, zoals Moseley, kende een sterke groei. Tegelijkertijd nam het aantal Britse joden buiten de grote steden Londen en Manchester af. Al in het begin van de jaren zestig kwamen de eerste moslimkinderen naar de school. Maar pas recent maken ze de meerderheid van de leerlingen uit. Vandaag telt de school 35% joodse kinderen, 50% moslims en 15% christenen, sikhs en andere gelovigen.
"Veel mensen reageren erg verrast als ze zien dat onze school niet voorbehouden is aan de happy few", vertelt Langford. "Voor de helft van onze leerlingen is Engels niet de moedertaal. Het is verbazingwekkend om zien dat het toch wérkt. Sinds kort zit er een Chinees jongetje op de school. Een paar weken geleden kon hij in het Engels alleen de weg naar het toilet vragen. Nu spreekt hij vlot Engels, en kan hij het Shema perfect opzeggen."
"Je zou succes bijvoorbeeld kunnen meten aan het aantal racistische incidenten op school. De directie moet die verplicht melden aan de LEA (Local Education Authority). We kennen er maximum eentje per trimester. Een ruwe discussie met wat racistisch woordgebruik op de speelplaats rekenen we ook tot die incidenten. Ik heb ook lesgegeven op multiculturele scholen in het stadscentrum. Daar gebeurt er veel, veel meer. Misschien tellen ze daar elke week wel één of meer incidenten."
Ook op het vlak van de SATs (Scholastic Aptitude Test) en de officiële inspecties blinkt King David uit. De school krijgt op alle vlakken de score 'goed' mee, de tweede hoogste quotering. Ofsted, de inspectiedienst, besteedde in haar laatste verslag specifiek aandacht aan de mix van kinderen van verschillende rassen en religies. Uit de laatste SAT-resultaten blijkt King David voor alle vakken ver boven het nationale gemiddelde te scoren.
Steve Langford, die aan de universiteit van Warwick economie studeerde, is eigenlijk zelf ook een paradox. Zijn beide ouders behoren tot de Engelse kerk. Hij maakte kennis met het judaïsme op een joods zomerkamp in Massachusetts. Zijn interesse zorgde ervoor dat hij als leerkracht aan de slag kon op King David. Nu leert hij Ivrit in avondschool en trekt hij tijdens zijn vakanties naar Israël.
De Singers Hill-synagoge in Birmingham is één van de financiële steunpilaren van de school. De rabbijn is erg trots op Steve Langford en op de buitengewone interreligieuze reputatie van King David.
"De King David-school is verbazingwekkend", zegt rabbijn Tann. "Volgens mij werkt deze aanpak omdat racisme alleen maar door volwassenen kan aangewakkerd worden. Kinderen zijn uit zichzelf nooit racistisch. ze willen gewoon vrij en blij spelen met alle andere kinderen. De problemen kunnen alleen maar beginnen, wanneer volwassenen hen zeggen dat ze niet met een bepaald iemand mogen spelen omdat hij of zij bijvoorbeeld zwart of moslim is."
"Wij kennen nooit problemen van racistische of interreligieuze aard. Absoluut nooit. Op twintig jaar tijd is er geen enkel incident van betekenis geweest. We leren de kinderen dat, wanneer ze iemand echt niet graag hebben, ze die persoon beter mijden en naar de andere kant van de speelplaats gaan. Ik ben er zeker van dat de wereld vredevoller zou zijn, als meer mensen naar de King Davidschool zouden komen."
(vertaling uit: The Independent)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten