Dag van Respect gekoppeld aan 65 jaar bevrijding
Sittard-Geleen, 11 september 2009 – Hoe is het om als kind te moeten leven in een oorlogssituatie? Gebeurde dat alleen in de Tweede Wereldoorlog? Of is dat nu nog steeds aan de hand? Hoe zorgen we samen dat kinderen niet meer in oorlogssituaties hoeven opgroeien? Wat kun je zelf bijdragen aan een respectvolle samenleving? Dit soort vragen staat centraal op vrijdag 18 september tijdens de Dag van Respect. Deze landelijke dag wordt dit jaar in Sittard-Geleen gekoppeld aan het thema 65 jaar bevrijding, omdat het op vrijdag 18 september 65 jaar geleden is dat Sittard-Geleen werd bevrijd. Op die dag wordt gestart met een reeks activiteiten om het thema 65 jaar bevrijding, in combinatie met het thema respect, onder de aandacht te brengen.
De bevrijding met pensioen?
Dit jaar is het 65 jaar geleden dat Amerikaanse troepen onze stad bevrijdden van bijna viereneenhalf jaar bezetting en onderdrukking door nazi-Duitsland. Om te voorkomen dat de herinnering aan deze periode definitief voltooid verleden tijd wordt, kiest de gemeente Sittard-Geleen samen met plaatselijke herdenkingscomités voor een tweeledig programma: vastleggen en doorgeven.
Vastleggen
Door het verstrijken van de jaren kunnen steeds minder mensen uit eigen ervaring vertellen hoe zij de oorlogsjaren en de bevrijding hebben beleefd. Hun persoonlijke verhalen dreigen daardoor langzaam van het toneel te verdwijnen. Om te voorkomen dat deze persoonlijke verhalen verloren gaan, worden ze vastgelegd. Vrijwilligers van de dodenherdenkings-comités, ondersteund door het stadsarchief, zijn met dictafoons op pad om getuigen-verslagen op te nemen. De eerste gesprekken met ooggetuigen vonden al plaats, met als resultaat aangrijpende verhalen, nieuwe ontdekkingen en verrassende wendingen. Het ooggetuigenproject loopt door tot de landelijke herdenking op 5 mei 2010. Dan worden de naar verwachting vele tientallen opnames aangeboden aan de burgemeester en vervolgens aan het stadsarchief, waar ze worden bewaard.
Doorgeven
Het doorgeven van de herinnering aan leven in onvrijheid is het centrale thema op vrijdag 18 september, de dag waarop Sittard-Geleen werd bevrijd. Die vrijdagochtend vinden in 41 schoolklassen in de bovenbouw van het basisonderwijs gesprekken met gastdocenten plaats over oorlog, vrede en respect. Deze activiteit is gekoppeld aan de landelijke Dag van Respect. Ruim 1000 kinderen uit de gemeente staan stil bij de vraag hoe het is om kind te zijn in oorlogstijd, krijgen lastige dilemma's voorgelegd en gaan daarover met elkaar in gesprek onder de leiding van een collegelid, raadslid, ambtenaar, politieagent of betrokken inwoner. Enkele bejaarde gastdocenten spreken daarbij uit eigen ervaring, omdat ze de oorlog als kind hebben meegemaakt. De klasgesprekken eindigen om 12.00 uur met het hijsen van de vlag bij de school, als symbool van leven in vrijheid. Daarna vertrekt één klas met oude legervoertuigen naar de opening van de expositie 'Oorlogskinderen'.
Oorlogskinderen
Als vervolg op de klasgesprekken kunnen scholen tussen 18 september en 23 oktober een bezoek brengen aan de expositie 'Oorlogskinderen', opgezet door dhr. Jacques Engels uit Buchten. Hierin staat opnieuw de beleving van oorlog vanuit het perspectief van kinderen centraal. Het waren namelijk niet kinderen, maar volwassenen die elkaar de oorlog verklaarden. Maar daardoor moesten wel hun kinderen bijna vijf jaar in angst en onzekerheid opgroeien. Velen leden honger, moesten vluchten, evacueren, vechten en zelfs sterven. Miljoenen oorlogskinderen waren tegen wil en dank getuige én slachtoffer van de wereld van de grote mensen. Niet alleen toen, hier in Nederland. Maar nog steeds, ergens anders in de wereld. In de expositie wordt deze verbinding tussen heden en verleden nadrukkelijk gelegd. Inmiddels hebben al enkele tientallen schoolklassen aangegeven deze expositie te willen bezoeken. Overige geïnteresseerden zijn ook welkom. De expositie 'Oorlogskinderen' vindt plaats in het gebouw van de Mediagroep Limburg (Mercator 3 in Sittard) en is van 18 september tot 23 oktober op werkdagen tussen 9.00 en 17.00 uur te bezichtigen.
Lezing en foto-expositie
In aanvulling op dit op schoolgerichte programma vinden nog twee activiteiten in het stadsarchief plaats. Allereerst van 14 t/m 30 september de reizende expositie 'WO2 in beeld' van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, waarin vooral beeldmateriaal centraal staat. En tenslotte de lezing '1940-1945 – Bestuurders tussen hamer en aambeeld', die plaatsvindt op 18 september om 19.30 uur. Deze lezing en beide exposities zijn vrij toegankelijk.
Meedoen?
Wilt u ook laten blijken dat het herdenken van de bevrijding nog niet met pensioen kan? Hang dan op vrijdag 18 september de vlag uit. Wilt u uw ooggetuigenverslag ook laten vastleggen of kent u iemand met een interessant verhaal over de oorlogsjaren en de bevrijding in Sittard-Geleen? Meld u dan via getuigenverslagen@sittard-geleen.nl of bel 046-4777777.