In de archiefbibliotheek van het EHC Sittard-Geleen (De Domijnen) kwam ik onlangs een fotokopie tegen uit het boek “Erläuterungen zum Geschichtlichen Atlas der Rheinprovinz V, 1. Teil”, van W. Fabricius, Bonn 1909.
De kopie bevatte gegevens over de parochies in het vroegere dekenaat Susteren in de 16e t/m 18e eeuw, waaronder aantallen parochianen in verschillende jaren. Het dekenaat Susteren liep ongeveer van Roermond t/m Amby en Heerlen, en over de (huidige) grens t/m Heinsberg. Het gebied omvat dus grofweg de Oostelijke en Westelijke Mijnstreek, Midden-Limburg tot Roermond en de Kreis Heinsberg.
De inwonersaantallen leken me interessant om over te nemen en hieronder te plaatsen, zowel voor mezelf als voor andere genealogen en streekhistorici.
Alleen de gegevens uit de 16e eeuw heb ik achterwege gelaten; toen woedde de godsdienststrijd en er stonden vooral berichten vermeld over het optreden van protestantse predikanten en wederdopers, en aantallen of percentages (voorheen) katholieke gelovigen die niet kwamen opdagen voor de heilige communie (Werd hier specifiek de Paasplicht bedoeld?). Ook in het katholieke Limburg was er destijds flinke onvrede met de r.k. kerk en kregen de critici heel wat steun, al was die naar mijn indruk het grootst in de Gulikse (Duitse) plaatsen.
Uit de vooral ronde getallen en soms opmerkelijke schommelingen (Verloor Gangelt echt een kwart van haar parochianen in 20 jaar tijd, en Munstergeleen een derde in 7 jaar tijd?) valt af te leiden dat het vaak natte-vingerwerk betrof. Vóór 1700 geeft alleen Braunsrath een exact aantal. Soms worden ook aantallen niet-katholieken vermeld, maar niet altijd. Overigens was in de publicatie soms wat onduidelijk bij welk jaartal de niet-katholieke vermeldingen hoorden. (De ‘ebenso viele Calvinisten’ bij Sittard zal ook niet juist zijn.)
De drie kleinste parochies in het dekenaat waren Berg aan de Maas, Amby en Guttecoven, met minder dan 100 communicanten.
De grootste parochies, vanaf 2000 communicanten, waren Roermond (2500 oplopend tot 4000), Heerlen (2000-2200) en Gangelt (2000 dalend tot 1500); gevolgd door Heinsberg (1800), Dremmen (1400), Waldfeucht (1200), Sittard en Beek (elk 1000). Meerssen, Geleen en Schinnen bereikten in de 18e eeuw ook de 1000 communicanten.
De inwonerslijst van Schinnen uit 1761 leert dat per twee of drie communicanten gemiddeld wel een non-communicant aanwezig was. (De eerste communie werd destijds rond het 12e levensjaar gedaan.)
1. Amstenrade 1669: 150 1722: 160
2. Amby 1673: 80 1725: 60
1725: 1 ketter
3. Beek 1673: 1000 1722: 1160
1673: 1 niet-kath. / 1722: 10 niet-kath.fam.
4. Berg a/d Maas 1647: 50
1647: 1 prot.fam.
5. Bingelrade 1666: 140 1669: 160 1722: 150 1760: 193
6. Birgden (D) 1676: 300
7. Braunsrath (D) 1656: 346 1676: 400
1676: 2 prot.fam., 3 gemengde huw.
8. Breberen (D) 1656: 450 1676: 500
1656: 16 prot.fam.
9. Brunssum 1666/69: 400/350 1719/25: 440/430 1760: 610
10. Buchten u. Born 1647: 340 1656/76: 300
1647: 6 ketters / 1656: 1 wederdoper
11. Dremmen (D) 1676: 1400
12. Echt ?
13. Elsloo 1647: 400
14. Gangelt (D) 1656: 2000 1676: 1500
1656: 5 prot.fam.
15. Geilenkirchen (D) 1656: 900 1676: 900
1656/1676: 11/12 prot.fam.
16. Geleen 1669: 960 1722: 1100
17. Geulle 1669: 300 1722: 339
1722: 30 calv. & 14 menn.
18. Guttecoven 1647: 80 1656/76: 100
19. Havert (D) 1676: 400
20. Heerlen 1673: 2000 1725: 2200
1725: 18 calv.fam. & 6 joodse fam.
21. Heinsberg (D) 1676: 1800
22. Herten 1650: 200
23. Hillensberg (D) 1656: 140 1676: 250
24. Höngen (D) 1676: 400
25. Hoensbroek 1669: 400 1722: 500 1760: 530
26. Holtum 1656: 140
1656: 1 wederdopers fam.
27. Houthem 1675: 300 1725: 270
1675: 3 prot. / 1725: 10 prot.
28. Hulsberg 1673: 400 1723: 430/1725: 480
1673/1723/25: 1 calv.fam. / 1725: 1 jood
29. Jabeek 1669: 300/1671: 250 1712: 250 1760: 300
30. Kempen (D) 1676: 200
31. Kirchhoven (D) 1656: 600 1676: 650
1656: 3 prot.fam., 3 gemengde huw.
32. Klimmen 1673: 390 1722: 425
1722: 2 calv.fam.
33. Kraudorf (D) 1656: 150 1676: 200
1656: 1 prot.
34. Limbricht 1650: 400
35. Linne 1669: 370 1703: 350 1756: 300
36. Maasbracht 1669: 230 1703: 250 1756: 450
37. Meerssen 1673: 800 1722: 1000
1722: 20 prot.=6 fam.
38. Merkelbeek 1666: 290/1669: 280 1722: 273 1760: 350
39. Millen (D) 1656: 400 1676: 500 (en 220 Tüddern?)
40. Montfort 1668: 250 1703: 210 1756: 300
41. Munstergeleen 1647: 300 1656: 200 1676: 300
1656: 1 prot.fam.
42. Nieuwstadt 1670: 240 1703: 240 1751: 238
43. Nuth 1669: 600 1722: 650 1760: 755
44. Obbicht ?
45. St. Odilienberg 1668: 300 1756: 336
1756: 1 prot.fam.
46. Oirsbeek 1666: 350/1669: 380 1722: 500 1760: 450
47. Papenhoven ?
48. Randerath (D) 1656: 150 1670: 350
1656: 1/3 inwoners gereform.
49. Roermond 1669: 2500 1741: 4000
1669: ook prot.
50. Roosteren 1669: 300 1756: 320
51. Saeffelen (D) 1656: 180 1676: 300
1656: 6 prot.fam.
52. Schaesberg (1699 opgericht)
53. Schimmert 1673: 400 1722: 453
1673: 8 geref.pers. / 1722: 12 geref.pers.
54. Schinnen 1669: 800 1722: 970 1760: 1044
55. Schinveld 1666: 400 1669/77: 300/1671: 250 1722: 280
1669: 1 fam./77: 4 geref.pers.
56. Sittard* 1650: 1000
1650: 1000? calv. [*incl. Broeksittard en Wehr]
57. Spaubeek 1668: 380 1725: 528 1760: 505
58. Stein 1647: 300
59. Stevensweert 1669: 400
60. Susteren 1647: 500
1647: 200 calv.&wederdopers
61. Süsterseel 1656: 250 1676: 200
1656: 1 prot.fam.
62. Teveren 1656: 200 1676: 300
1656: 12 prot.fam.
63. Urmond 1647: 150 1656/76: 250
1647/56: 12 prot.fam.
64. Voerendaal 1673: 800 1722: 863
1673/1722: 1-2 geref.fam.
65. Waldenrath (D) 1676: 500
66. Waldfeucht (D) 1676: 1200
67. Wijnandsrade 1669: 170 1722: 200
Geen opmerkingen:
Een reactie posten