Vluchten kan niet meer - Sinti & Roma

Foto Jaap de Ruig

 

Dit artikel stond op dezelfde dag ook in het Limburgs Dagblad, samen met het interview met Lalla Weiss "Wij hebben onszelf uitgesloten", en het lijstje met weetjes "Reizende volkeren". Volgens dat laatste zou het woord zigeuner zijn afgeleid van 'ziehender Gauner', maar ik voel meer voor de verklaring dat het komt van 'tsigani', dat een verbastering zou zijn van een Griekse term voor onaanraakbaren, 'atsinganoi'.

 

 

Wouter

 

Sinti en Roma in Sittard e.o.

Boek en DVD over speurtocht naar Settela Steinbach

______________________________________________

 

Vluchten kan niet meer

door Niek Opten en Joep Trommelen. donderdag 18 september 2008 | 08:32 | Laatst bijgewerkt op: donderdag 18 september 2008 | 10:13

http://www.bndestem.nl/algemeen/buitenland/3731746/Vluchten-kan-niet-meer.ece

 

Een Romakamp in Italië dat in vlammen opgaat, Berlusconi die fel reageert op de toestroom van 'criminele' Roma. Maar ook: 'zielige' zigeunerkinderen die in de zomermaanden in Nederlandse binnensteden met een accordeon wat geld bij elkaar sprokkelen. De Roma zijn niet langer een louter Oost-Europees probleem.

De Europese Unie hield daarom deze week een heuse top over de Roma. Wederom bleef het vooral bij woorden: een platform moet er komen, dat de integratie van Roma gaat bevorderen. Voorzitter José Manuel Barosso van de Europese Commissie wil zo het lot van de miljoenen zigeuners snel verbeteren.

"Als het maar niet de zoveelste praatgroep wordt" , zegt Els de Groen, die op eigen titel in het Europees Parlement zit en al jaren vecht voor een betere positie van de Roma en ook van de Sinti, het andere zigeunervolk dat in Nederland in aantal de Roma overstijgt. "Er is weer heel veel gesproken, maar we hebben nu daden nodig. Daar hoor ik weinig mensen over. Er zijn geen harde afspraken gemaakt. En het is hoog tijd dat we naar de Roma zelf luisteren. We praten in Brussel veel over hen, maar weinig met hen."

De top kwam volgens Els de Groen sowieso veel te laat. "De Europese Commissie heeft Roma veel te lang aan hun lot overgelaten. Pas nu de situatie in Italië drastisch uit de hand is gelopen, komt de commissie in actie", vindt De Groen.

Lalla Weiss (46), consulent van het Sinti en Roma Centrum in Best, had ook al geen hoge verwachtingen van de top. "Het onderwerp staat nu ineens op de agenda omdat Europa bang is dat met de toetreding van nieuwe landen tot de EU, er veel Sinti en Roma naar het westen gaan."

Jarenlang zat ze in de Raad van Europa, die moet toezien op de mensenrechten. Maar deze keer nam ze niet de moeite om naar Brussel af te reizen. Ook zij stelt dat er in de politiek - ook in Nederland - te veel over de Roma en te weinig met de Roma wordt beslist.

Italië kreeg de afgelopen jaren 150.000 Roma binnen zijn grenzen en dat leidde tot grote spanningen. Na de brand in het Romakamp - boze Italianen verdachten een Roma van het stelen van een kind - kondigde de regering van Berlusconi de noodtoestand in de illegale en legale kampen af. Ook moeten Roma die illegaal in Italië verblijven vingerafdrukken afstaan. De Groen: " Dat is gewoon een fascistische maatregel. Gelukkig heeft Barosso zich daar nu openlijk tegen uitgesproken."

Ook in andere West-Europese landen zoeken Roma hun geluk, nu met de toetreding van Roemenië en Bulgarije tot de Europese Unie in 2007 de reismogelijkheden zijn vergroot. Die volksverhuizing heeft iedereen kunnen zien aankomen. De Europese Unie steunt weliswaar allerlei projecten om de leefomstandigheden en het toekomstperspectief van de Roma in hun 'moederlanden' te verbeteren. Maar volgens De Groen ontbreekt goede controle. Jaarlijks gaat het om tientallen miljoenen, waarvan het overgrote deel nooit bij de doelgroep belandt. " Allerlei organisaties zijn er rijker van geworden, ook sommige Roma."

De leefomstandigheden voor de meeste Roma in Oost-Europa zijn ronduit erbarmelijk. Onder de communistische regimes hadden de meesten een baan, maar de harde werkelijkheid van het kapitalisme trof hen het eerst. Veelal uitgesloten van medische zorg, onderwijs, werk en financi�le ondersteuning klitten ze gedwongen bij elkaar in woonwijken waar sanitair niet altijd een vanzelfsprekendheid is.

Binnen sommige Romagemeenschappen in Zuidoost-Europa is de werkloosheid 100 procent. In Bulgarije, Hongarije en Roemenië gaat slechts 10 tot 35 procent van de Roma-kinderen naar de middelbare school. Veelal hebben ze alleen toegang tot het speciaal onderwijs. Slechts 1 procent van de Roma in die landen heeft hoger onderwijs genoten. In Roemenië leven zeven van de tien zigeuners onder de armoedegrens.

Van de EU-top verwachtte De Groen vooraf al weinig. "Belangrijke landen sturen niet eens hun minister. Alles is nu wel geschreven over de Roma, de problemen zijn bekend. Het is nu tijd voor aanpakken."

De Groen wijst op een plan van aanpak van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, met 149 actiepunten. "Dat kunnen we zo gaan uitvoeren, maar ook tijdens de top is daar weer geen besluit over genomen" , zegt ze.

Belangrijke punten in dat actieplan zijn dat in de landen van herkomst Roma meer zelf worden betrokken bij de verbetering van hun situatie en dat goed wordt gekeken waar het geld terecht komt. Wat tot nog toe ontbreekt, is een brede aanpak vanuit ambtelijk Brussel. "De Roma vallen nu onder sociale zaken, maar ook justitie en onderwijs moeten zich er mee bemoeien. Er zou een aparte eenheid moeten komen die zich met dit onderwerp bezighoudt."

Weiss sluit zich daar bij aan. "Ik zou een rapporteur willen instellen, niet voor de EU maar voor de VN. Laat zo iemand maar eens opschrijven wat er gebeurt. En in de tussentijd moeten we er in Europa bij stilstaan dat de Roma en Sinti het meest gediscrimineerde volk bij de EU zijn. Er wordt in veel landen gewoon jacht gemaakt op die van ons", zegt Weiss, zelf een Sintezza, een Sintivrouw. Weiss maakt zich zorgen over het politieke klimaat in Europa. "Steeds meer mensen zijn ontevreden en dan wordt er naar zondebokken gezocht. Sinti en Roma zouden dat best eens kunnen worden, gezien hun situatie."

De beeldvorming in de media draagt volgens haar ook niet bij aan een betere positie van Roma en Sinti. "Al die verhalen over families die hier uit Oost-Europa neerstrijken en dan met muziek en bedelen geld proberen te verdienen... Natuurlijk is dat niet goed, maar mensen vergeten dat zij al uit landen komen waar zelfs de gewone burgerbevolking het niet breed heeft. Zij zelf worden er zwaar gediscrimineerd. Als zij dan een paar maanden per jaar naar het westen kunnen komen, maken ze daar letterlijk met man en macht gebruik van. Maar niemand hier die zich in hun positie verplaatst, er wordt alleen gezegd: 'Wat zielig voor die kinderen'."

Komt het ooit nog goed met de Roma in Europa? De Groen: "Ik merk dat de actiebereidheid onder Roma steeds groter wordt. Ik houd me vast aan de situatie van de zwarte bevolking in Amerika. Vijftig jaar geleden was zij nog ondergeschikt, nu komt er wellicht een zwarte president."

 

---

Zie ook:

• 'We hebben onszelf uitgesloten'
• Reizende volkeren

Hielp Pius XII de Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog?

 

http://israel-palestijnen.blogspot.com/2008/09/hielp-pius-xii-de-joden-tijdens-de.html

 

Pius XII blijft omstreden. Mijn eigen kennis reikt weinig verder dan de speelfilm over de priester en de SS-er die een beroep om hem gingen doen om de Jodenvervolging en concentratiekampen in een kerstrede aan de kaak te stellen. Zij waren zwaar teleurgesteld toen hij zweeg en zich alleen in zeer algemene bewoordingen over het leed van de oorlog en haar onschuldige slachtoffers uitsprak. Of het historisch is weet ik niet, maar in de film gaf hij als motivatie dat hij niet met twee maten kon meten: als hij expliciet de Nazi-misdaden noemde, moest hij evenzo de Sovjet-misdaden noemen, en dat zou de samenwerking tussen de geallieerden schaden.

 

Na de beroemde brief van de Nederlandse bisschoppen die zich tegen de Jodenvervolging uitsprak begin augustus 1942, werden prompt alle katholieke Joden opgepakt en de meesten gedeporteerd en vermoord. Waarmee ik maar het dilemma wil aanstippen van het prediken van moraal tegenover een regime dat geen moraal kent.

 

Willekeurig het thema opgegoogled, kom ik in een boekrecensie (waarvoor ik verder niet borg kan staan, ik ken de site en recensent niet, maar is schijnbaar verbonden aan de Vlaamse VLD) de volgende vragen tegen:

Waarom sloot men zo vroeg een Concordaat met Hitler waardoor nazi-Duitsland voor de rest van de wereld een respectabele staat werd? Waarom zweeg kardinaal-staatssecretaris Pacelli en de latere paus Pius XII over de Neurenbergse rassenwetten die de joden tot Untermenschen degradeerde en die het begin vormde van de Endlösung? Waarom keerde de kerk zich niet tegen de pogroms die gebeurden tijdens de beruchte Kristallnacht in november 1938? Waarom gaven de kerken hun archieven vrij waardoor de nazi's konden vaststellen welke personen behoorden tot het christendom en wie in een ver verleden joodse voorouders had, wat leidde tot een zekere dood? Waarom steunden de pausen fascisten zoals Mussolini, Hitler, Salazar, Franco, Pavelic, Tiso, Pétain vanaf het begin en bleven ze hen steunen tot het einde van de oorlog en zelfs nog daarna? Waarom verzette de kerk zich zo tegen de 'denazificatie' na de oorlog? Waarom hielpen katholieke bisschoppen nazimisdadigers ontsnappen naar Zuid-Amerika zoals Eichmann, Mengele, Bormann, Barbie en Rauff? Waarom werd geen enkele hooggeplaatste nazi geëxcommuniceerd? Waarom werd Mijn Kampf nooit opgenomen op de lijst van verboden boeken? De rode draad is duidelijk. De kerk probeerde haar posities veilig te stellen en voerde een opportunistische koers, waarbij ze miljoenen mensen in nood in de steek liet. Een dergelijke houding heeft een naam: 'schuldig verzuim'. En in andere gevallen, zoals in Slowakije en Kroatië was er zelfs sprake van actieve betrokkenheid en medeplichtigheid.
http://www.liberales.be/cgi-bin/show.pl?boek&bur&print

Voor de oorlog zweeg de kerk dus blijkbaar ook over de Jodenvervolging, terwijl men geen moeite had het communisme te verguizen.

 

 

Wouter

__________________

 

Pope Benedict: Pius XII 'spared no effort' to help Jews during WWII

 

http://www.haaretz.com/hasen/spages/1022494.html

By Reuters

Last update - 00:23  19/09/2008

 

 

Pope Benedict on Thursday forcefully defended his wartime predecessor Pius XII against accusations that he did not do enough to help the Jews, saying Pius "spared no effort" on their behalf during World War II.

The pope spoke to members of the U.S.-based Pave the Way Foundation, a mixed Jewish-Catholic group which held a symposium in Rome on the papacy of Pius, who reigned from 1939 to 1958.

The symposium prepared a 200-page compilation of documents, diplomatic cables and newspaper clippings from the period -- some of them previously unpublished -- showing Pius did much to help Jews during the war and was thanked by Jewish leaders.
"Thanks to the vast quantity of documented material which you have gathered, supported by many authoritative testimonies, your symposium offers to the public forum the possibility of knowing more fully what Pius XII achieved for the Jews persecuted by the Nazi and fascist regimes," Benedict said.

"One understands, then, that wherever possible he spared no effort in intervening in their favor either directly or through instructions given to other individuals or to institutions of the Catholic Church," Benedict told the group at his summer residence south of Rome.

Some Jews have maintained that Pius did not do enough to save Jews, while the Vatican and those Jews who support him say he worked behind the scenes to help because more direct intervention would have worsened the situation.

But Benedict praised the symposium for drawing attention "to his many interventions, made secretly and silently, precisely because, given the concrete situation of that difficult historical moment, only in this way was it possible to avoid the worst and save the greatest number of Jews."

Gary Krupp, an American Jew who is president and founder of Pave the Way, told the pope the group's investigation "directly contradicts the negative perception of the pope's war time activities."

Camp survivors thanked the pope

Pope Benedict noted that in November 1945, some six months after the end of the war, 80 delegates of German concentration camps came to the Vatican to thank Pius.

The symposium's documents included numerous newspaper clippings of Jewish leaders thanking Pius during and after the conflict and former Israeli Prime Minister Golda Meir saying: "When fearful martyrdom came to our people in the decade of Nazi terror, the voice of the pope was raised for the victims."

The issue of Pius' papacy is one of the most difficult in Catholic-Jewish relations and the pope said that nearly five decades after his death "not all of the genuine facets of his diverse pastoral activity have been examined in a just light."

The Vatican will on Oct. 9 mark the 50th anniversary of Pius' death with a conference and photo exhibition.

Historians have been calling on the Vatican to open up all its archives on the period.

The Vatican says while some of the archives of the period are still closed for organizational reasons, most of the significant documentation regarding Pius is already open to scholars.

Last year, the Vatican's saint-making department voted in favor of a decree recognizing Pius's "heroic virtues," a major hurdle in a long process toward possible sainthood that began in 1967. But Pope Benedict has so far not approved the decree.

Some Jewish groups have said the Vatican should freeze the beatification process but others say it is an internal Church matter.

Related articles:

ADL urges Pope to suspend Pius sainthood over Holocaust inaction

Vatican: Pius XII sainthood process not stalled

Rebel Catholics: Pope caved on prayer to convert Jews