Nu er ook in mijn stadje gedemonstreerd wordt voor Gaza c.q. tegen Israël, zal ik een poging moeten doen mijn positie te verwoorden. Ik ben namelijk jarenlang samen met anderen actief geweest op internet over Israël-Palestina, om een genuanceerder beeld te geven van het Midden-Oosten conflict, maar meestal om het Israëlische perspectief te benadrukken tegenover vooral kritiek uit (radikaal-)linkse hoek. Uiteindelijk werden ook wij moedeloos van dit conflict zonder einde, waarvoor de enige oplossing – twee staten voor twee volken – steeds maar verder uit het zicht leek te verdwijnen.
Dood en verderf
Ik vind de oorlog in Gaza verschrikkelijk, uiteraard. Netanyahu en zijn extremistische coalitiepartners doen niet onder voor Poetin in hun minachting voor mensenlevens en het zaaien van dood en verderf; de zware bombardementen kregen aanvankelijk begrip van de Westerse bondgenoten en steun van een woedende en getraumatiseerde Israëlische bevolking na de massale moordpartijen van Hamas op 7 oktober 2023. Waarbij het lot van de Israëlische gijzelaars een extra pijnpunt is.
De ernst van de situatie in de Gazastrook, waaronder voedseltekorten en honger, het hoge dodental onder burgers en de vernietiging van talloze gebouwen, wordt veelvuldig ontkend door de Israëlische en veelal de pro-Israëlische kant. In Israëlische media wordt zeer weinig aandacht besteed aan de erbarmelijke toestand voor de Gazaanse bevolking, en in het Westen wordt de berichtgeving van de media gewantrouwd en vaak afgedaan als Hamas- of anti-Israël propaganda. (Wat me ook doet denken aan Palestijnen en Arabieren die de gruwelverhalen van 7 oktober niet geloofden en voor ‘zionistische propaganda’ hielden.)
Hoe betrouwbaar de berichtgeving is, is ook de vraag: er zijn geen buitenlandse journalisten in de Gazastrook, reportages komen van Palestijnse journalisten ter plekke, waarvan de betrouwbaarheid ter discussie kan staan. Sommigen blijken Hamasleden of -sympathisanten te zijn die een ‘PERS’-vest hebben aangetrokken, cijfers komen grotendeels van door Hamas gecontroleerde ministeries, en een jonge ‘gids’ in een BBC-documentaire bleek de zoon van een Hamascommandant te zijn.
Genocide
Intussen zijn steeds meer mensen – deskundigen en organisaties – gaan spreken van (dreigende) genocide op de bevolking van Gaza. Dit moet aanzetten tot actie tegen Israël om een eind te maken aan de voedselblokkades en aan de oorlog. Israëlhaters beschuldigen de Joodse staat al zo’n honderd jaar van genocide en etnische zuiveringen van de Palestijnen, hoewel de Palestijns-Arabische bevolking in al die tijd enorm is gegroeid.
Dit keer echter zijn een groeiend aantal deskundigen en organisaties het eens met die beladen term. Extremisten in Israël, waaronder enkele ministers in de regering, hebben met hun uitspraken dan ook voldoende aanleiding gegeven om ze te beschuldigen van de intentie om genocide, etnische zuivering en andere oorlogsmisdaden te plegen. In de praktijk zijn vooral de grootschalige vernietiging van gebouwen waaronder scholen, ziekenhuizen en andere essentiële infrastructuur en de veelvuldige blokkades van noodhulp, water en energie reden voor de beschuldigingen van genocide. Zelf vind ik genocide een term voor het systematisch uitmoorden van een bevolking, zoals bijvoorbeeld ISIS met de Jezidi’s deed, niet voor het langdurig en al dan niet gericht bombarderen en beschieten van een bevolking van ruim 2 miljoen mensen met 60.000 en meer doden tot gevolg waaronder duizenden terroristen, hoe triest dat ook is voor de vele onschuldige slachtoffers.
Hamas
Bij vermeldingen van het aantal doden in Gaza wordt nauwelijks gewezen op de verhouding tussen onschuldige burgers en ‘strijders’ die zich tussen de bevolking ophouden en daarvan deel uitmaken, volgens Israël het doelwit van alle aanvallen. Met bijna elke Hamasstrijder komen ook meerdere omstanders om, vaak gezinsleden of buren. Bij elke oorlog sterven ook onschuldigen, zeker als de ‘strijders’ zo vermengd zijn met de bevolking, en deze ook als menselijke schilden zouden gebruiken. De richtlijnen van het IDF zijn bij deze oorlog versoepeld qua hoeveel onschuldigen mogen omkomen bij een gerichte aanval op een Hamascommandant, waar intern bij de legerleiding ook veel kritiek en discussie over is. Een kwart tot hooguit een derde van de doden in Gaza zouden Hamasstrijders zijn.
Het vrijlaten van alle gijzelaars zou niet, zoals sommigen wel beweren, de oorlog beëindigen. Een langdurige wapenstilstand zoals na eerdere gevechten tussen Israël en Hamas is geen optie. Hamas weigert het bestaan van Israël te erkennen en Israël kan na 7 oktober niet langer tolereren dat Hamas in de Gazastrook regeert of daar überhaupt actief is. Hamas weigert overgave en kan uiteindelijk ook niet helemaal vernietigd worden. Volgens (ook Israëlische) deskundigen is er geen militair doel meer te behalen met voortzetting van de aanvallen. Natte dromen van extremisten over de verdrijving van alle Gazanen en het annexeren van de Gazastrook bij Israël zijn ook geen optie; geen enkele staat ter wereld zou dat accepteren en Israël zou waarschijnlijk een isolatie zoals Noord-Korea te wachten staan.
Verbanning van Hamas lijkt de enige overblijvende optie, zoals de PLO in de jaren ’80 uit Libanon werd verbannen. De Gazastrook zou weer onder bestuur van de Palestijnse Autoriteit of een tijdelijk internationaal bestuur moeten komen. Een nieuwe Israëlische bezetting en regime zoals voor 2005 lijkt heilloos, en de plannen waarmee de regering Netanyahu nu bezig is zoals een ‘humanitaire stad’ bij Rafah (soort van concentratiekamp in de praktijk) zullen evenmin gebeuren als de 'Rivièra van het Midden-Oosten' waarover Trump fantaseert.
Twee vlaggen
De oorlog had na de wapenstilstand van dit voorjaar niet hervat mogen worden, daarover zijn de meeste waarnemers en deskundigen – ook in Israël – het eens. Een tijdelijk wapenembargo (maar niet voor defensieve wapens zoals Iron Dome) en eventueel opschorten van het associatieverdrag met Israël zijn maatregelen die ik in deze omstandigheden acceptabel acht om Netanyahu onder druk te zetten, maar met pijn in het hart, want ik ben altijd tegen het boycotten van Israël geweest. De Joden en hun staat zijn de afgelopen eeuw al continu het doelwit van boycots geweest, door de nazi’s, Arabische landen en radicale activisten.
Maar ertegen demonstreren kan ik niet in de huidige context. Ik kan en wil alleen deelnemen aan een demonstratie waarbij twee vlaggen welkom zijn: de Israëlische en de Palestijnse, want de kern en de oplossing van het hele conflict blijft dat twee groepen mensen, twee volken soevereiniteit eisen over grotendeels hetzelfde gebied. Bovendien wil ik zoveel mogelijk afstand houden van Hamasfans en Israëlhaters, die rijkelijk vertegenwoordigd zijn in de protesten.
Free Palestine
‘Free Palestine’, en ‘From the river to the sea’, het roept bij mij alleen scepsis op. De tweede leus valt moeilijk anders uit te leggen dan als een oproep om Israël te vernietigen. De eerste klinkt hol, als je bekijkt wat alle bevrijdingsbewegingen in de laatste decennia hebben opgeleverd. We juichten toen Eritrea onafhankelijk werd, waren blij toen Zuid-Soedan onafhankelijk werd, en waren hoopvol over de Arabische Lente, maar er heerst nog steeds oorlog, onderdrukking en dictatuur in de hele regio. Moeten de Palestijnen van de Israëlische overheersing bevrijd, of ook van de terreur van Hamas, van de corruptie van de PA? Is er een vrij Palestina met een werkende democratie voor te stellen? Iets als de huidige Palestijnse Autoriteit is waarschijnlijk het hoogst haalbare qua bestuursvorm, met dan een robuuster staatsapparaat en volle zeggenschap over een aaneengesloten grondgebied. Vrij van Israëlische controles en beperkingen, maar met een veiligheidsdienst die extremisten onder de duim kan houden en nieuwe conflicten met Israël kan voorkomen.
%20010122031723.jpg)
.jpg){kind=link}