woensdag 14 oktober 2020

Korte gids voor genealogische bronnen in en om Limburg

 

 

 

A. Bronnen voor recente stamboomgegevens:

 

1.      Informatie aanwezig in eigen familiekring.

 

2.      Verzamelingen bidprentjes, rouwbrieven en familieadvertenties: op internet zijn gegevens uit verschillende collecties bidprentjes te raadplegen die veel personen uit de Westelijke Mijnstreek bevatten, waaronder:

 

         - de collectie van Archief De Domijnen Sittard-Geleen (ook rouwbrieven)

         - de collectie Hofstee (Geleen)

         - de collectie Peeters (Grevenbicht e.o.)

         - de collectie Winckens (Oirsbeek)

 

Naast bidprentjes worden door sommige archieven, verenigingen en particulieren ook rouwbrieven en familieberichten uit de krant verzameld voor genealogisch onderzoek.

Het CBG heeft een landelijke verzameling familieadvertenties gesorteerd op naam. Op Delpher zijn complete kranten tot circa 1995 te doorzoeken, en op Mensenlinq worden nieuwe overlijdensberichten van veel kranten geplaatst sinds 2006 (maar ook soms oudere advertenties vanaf 1970). Daarnaast verzamelt en indexeert Online Familieberichten familieadvertenties en indexeren en fotograferen vrijwilligers voor Online Begraafplaatsen en Graftombe.nl graven in heel Nederland.

 

3.      Collectie persoonskaarten CBG: het Centraal Bureau voor Genealogie in Den Haag beheert de persoonskaarten van sinds 1938 overleden Nederlanders (behalve van emigranten). Hiervan kan men per post fotokopieën bestellen.

 

4.      Aanvullende gegevens voor de 19de en 20ste eeuw zijn mogelijk te vinden in de krantencollectie, de fotocollectie, de bibliotheek of de gemeentearchieven. Op de website van Archief De Domijnen vindt u momenteel digitale scans van kranten uit 1862 tot 1900, een overzicht van alle aanwezige kranten, ruim 50.000 gedigitaliseerde oude en recente foto's uit de regio, een catalogus met duizenden boeken over onder meer streekgeschiedenis en genealogie, en een aantal (nog niet alle) inventarissen van gemeentearchieven onder ons beheer. Veel oude kranten zijn te vinden en digitaal te doorzoeken op de websites van de Delpher en ook bijv. het Gemeentearchief Roermond.

 

 

B. Bronnen voor stamboomgegevens tussen ca. 1600-1938:

 

1.      De primaire bron voor de tijd vanaf circa 1800 is de burgerlijke stand, in Limburg ingevoerd tussen 1796 en 1800. De registers van de burgerlijke stand worden openbaar na 100 jaar voor geboorteakten, 75 jaar voor huwelijksakten en 50 jaar voor overlijdensakten.

 

         De meeste gegevens uit Limburg binnen die periode zijn al op te zoeken via WieWasWie, terwijl scans van de meeste akten (en vaak ook de huwelijksbijlagen) op Familysearch te vinden zijn, een website van de Mormoonse kerk in Salt Lake City, toegankelijk in Nederland via Genealogie Werkbalk.

 

2.      Kunt u de link nog niet maken tussen de u bekende gegevens over uw familie en het openbare gedeelte van de burgerlijke stand, dan kunnen de bevolkingsregisters een uitkomst bieden. Bij de meeste gemeenten is het bevolkingsregister beschikbaar van 1850 tot 1910 of 1938. Behalve om de ouders te vinden van tussen 1920 en 1938 geboren personen, is het bevolkingsregister vooral ook nuttig om woonadressen te vinden en verhuisde gezinsleden op te sporen.

 

         Van de 8 voormalige gemeenten die nu deel uitmaken van de gemeente Sittard-Geleen zijn de gescande bevolkingsregisters grotendeels op de website van Archief De Domijnen in te zien, sommige met een doorzoekbare index.

 

         Er is voor Sittard nog een apart bestand met klappertjes van instellingen, kloosterlingen en dienstboden over de periode 1890-1940, waarvan geen scans online staan maar de gegevens van de persoonskaartjes deels zijn overgetypt en direct op de website te doorzoeken. Van zowel de gescande registers van Sittard tot 1910 als van deze klappertjes zijn daarnaast afschriften gemaakt die wel als scans online staan.

 

3.      In de periode vóór de burgerlijke stand is men grotendeels aangewezen op de kerkregisters van dopen, huwelijken en overlijdens. Hiervan staan voor Limburg al veel scans online via Familysearch en een deel via het AEZEL project. Een oudere toegang op de kerkelijke registers vormen de alfabetische klappers, die betreffende Limburg eveneens op Familysearch te vinden zijn, wederom toegankelijk gemaakt via Genealogie Werkbalk. Deze zijn niet digitaal doorzoekbaar, wel doorbladerbaar.

 

         Het AEZEL project heeft veel Limburgse kerkregisters al geïndexeerd, zodat online te zoeken is op namen en andere gegevens. Deze website volgt daarmee de vroegere cd-roms van Gendalim op en de website AlleLimburgers, die sinds 2012 online was. Aan deze gegevens zijn soms ook al scans gekoppeld van de registers, en worden bovendien in de toekomst steeds meer data uit andere bronnen (bijv. kadaster) toegevoegd.

 

         Het RHCL heeft de Franse volkstellingen van 1796 (en later) voor het departement van de Nedermaas gescand en online gezet. Die van het departement van de Roer (1799 e.v.) staan nog niet online, maar Archief De Domijnen heeft wel scans en een transcriptie van het kanton Sittard beschikbaar.

         Ook interessant kunnen zijn de huwelijksdispensaties die soms verleend werden voor verwantschap tussen het bruidspaar, met name als de aanvraag en een verwantschapschema bewaard zijn. Het RHCL heeft die van bisdom Roermond gescand maar helaas staan ze momenteel niet online; wel zijn transcripties te vinden op GenBronnen (ook van een aantal andere gebieden).

 

4.      Als aanvullende bronnen voor genealogisch onderzoek kunnen met name memories van successie, militieregisters, notariële archieven, rechterlijke archieven, schepenbanksarchieven, landmetersarchieven en parochie- en kloosterarchieven van belang zijn. Voor de woon- en eigendomsgeschiedenis is het kadaster sinds 1842 de belangrijkste bron, die voor Limburg door het AEZEL project wordt gedigitaliseerd. Van deze aanvullende bronnen is doorgaans nog weinig digitaal te raadplegen. Een deel hiervan ligt bij ons in Sittard, maar met name gerechtelijke, notariële en landmetersarchieven, alsmede memories van successie en militieregisters liggen voor een groot deel in Maastricht.

 

C. Bronnen voor stamboomgegevens in België en Duitsland:

 

In het smalste stukje Nederland beland je snel met je onderzoek over de landsgrenzen. Gelukkig zijn ook daar steeds meer gegevens en bronnen online te vinden.

 

1.      België

         In België is men in 2005 landelijk begonnen om alle oude kerkregisters en de burgerlijke stand (tot 1920) te digitaliseren en online te zetten.

         De algemene website hiervoor is te vinden op: https://search.arch.be/nl/

         Om scans te kunnen inzien moet u een gratis account aanmaken en inloggen.

         Scans van de kerkelijke registers en van indexen daarop vindt u op: https://search.arch.be/nl/tips/98-parochieregisters

         Scans van de burgerlijke stand en jaar- en tienjaren tafels vindt u op:

         https://search.arch.be/nl/tips/101-burgerlijke-stand-nl

         Een beperkt deel van de gegevens uit de registers is in de loop der jaren en decennia door vrijwilligers in databanken ingevoerd, die doorzocht kunnen worden op: https://search.arch.be/nl/zoeken-naar-personen

 

         Enkele nuttige websites waar vrijwilligers data uit Belgisch Limburg hebben ingevoerd:

         https://www.heemkringkinrooi.net/genealogie/Drost%20parochieregisters%202.html

         http://www.geneapage.be/gp_gemeenten.htm

         http://www.pro-gen.be/ (data op usb-stick te bestellen)

        

         Belgische kranten tot 1950/1970: https://www.belgicapress.be/?lang=NL

 

2.      Duitsland

         In Duitsland is men altijd een stuk terughoudender geweest met het online beschikbaar stellen van (persoons)gegevens. Sinds enkele jaren is men ook daar begonnen met scannen en online beschikbaar stellen van de registers van de burgerlijke stand, terwijl scans van kerkregisters steeds meer op cd te koop worden aangeboden.

 

         Het Landesarchiv in NRW is als eerste bezig de overlijdensakten van 1876-1938 te scannen en online te zetten. Zie voor een handige toegang hierop:

         https://roots.fred-baltus.nl/archives/archief.php 

         of: http://familienbuch-euregio.eu/genius/php/ewoPage.php?tam=Kahlen&sub=PublicAll&cat=60&top=84&list=296&page=1365&tree=0:1:2:3:4&step=0&sid=&yTopic=65&tm=1557319312417

 

         Scans van diverse parochieregisters uit Noordrijn-Westfalen zijn te bestellen via: https://www.ptv-shop.de  (Van enkele grensplaatsen nabij Sittard-Geleen heeft Archief De Domijnen de cd’s in huis.)

 

         De voornaamste genealogische website voor Duitsland is Genealogy.net: http://wiki-de.genealogy.net  zie ook https://www.compgen.de/projektdatenbanken/  met allerlei uiteenlopende genealogische databanken.

         Voor het grensgebied met Zuid-Limburg is een geweldige site:

         http://www.familienbuch-euregio.de

         Veel databanken zijn te doorzoeken met het grotendeels gratis programma van Leo Aretz: https://pr2.leoaretz.de

         Tegen betaling kan men ook terecht in de databanken van https://ongen.de

         Voor meer links zie: http://www.familienbuch-euregio.de/links.html