donderdag 25 november 2010

Hoe ontstonden Joodse voornamen en familienamen?

 
Met dank aan Ratna voor de tip, en natuurlijk aan Maarten van der Meer voor het op internet plaatsen ervan, hieronder een artikel van de website Vernoeming.nl (die ik nog niet kende).
 
Over het onderwerp is natuurlijk veel meer te vertellen, maar dit is een aardig beginnetje. Alleen de opmerking over "fantasie-namen" als Dikker en Dunner, Goudeket, Rozendaal en Rosenthal vond ik wat al te gemakkelijk: het moet eerst maar eens uitgeplozen worden of voor deze namen niet toch een andere verklaring te vinden is?
 
 
Wouter
________________
 
Bron:
 
In Het Joodsche Weekblad verscheen op 23 januari 1942 het artikel
Hoe ontstonden Joodsche voornamen en familienamen
van de hand van een zekere H.H.
 

De oudste tot ons gekomen Joodsche – of zuiverder gezegd Hebreeuwsche – namen, waren persoonlijke, op zich zelf staande namen, zonder een enkele aanduiding erbij, die op iets als een familie- of geslachtsnaam wees. Dat waren bijvoorbeeld namen als Abraham, Isaac, Mozes, enz. Een enkele maal wordt, om den bezitter van den naam klaarblijkelijk te onderscheiden van een tijdgenoot of van tijdgenooten, die denzelfden naam dragen, de naam van diens vader of van diens afstamming er steeds bij vermeld, zooals Josua ben (de zoon van) Noen, Elija de Tisjbiet.

In de oudste periode van de Joodsche geschiedenis hadden de namen vaak een bepaalde beteekenis en zij werden dan ook in verband met deze beteekenis gegeven. Herhaaldelijk kwam het voor, dat zulk een naam samenhing met de Godheid. Voorbeelden hiervan zijn o.a. Jisraeel (Israël) en Sjémoeëel (Samuel). Het laatste gedeelte van dien naam "=eel" beteekent Machtige, God.

Vaak ook werden namen ontleend aan de volken, waarmee men in contact was geweest. Zoo dook tijdens de Babylonische ballingschap voor het eerst de naam Mordechai op, die ontleend is aan Mardoek, een Babylonische godheid, terwijl de naam Esther, in Perzië ontstaan, verband houdt met de godin Isjtar.

Onder invloed van de Egyptisch-Grieksche beschaving drong de naam Isidoor in vele Joodsche families, reeds in den oudheid door (Isidoor wil zeggen: geschenk van Isis).

Ptolemaeus heetten een serie heerschers over Egypte, waarmee, na den dood van Alexander de Groote de inwoners van Judea veel in contact waren. Uit dien naam Ptolemaeus ontstond de vroeger veel bij de Joden voorkomende naam van Tolmai, de zoon van Tolmai was Bar-Tolmai (Bar is in het nabijbelsche Hebreeuwsch vaak gebruikt inplaats van "ben"; beide woorden beteekenen „zoon van"). Uit Bartolmai is later weer de naam Bartholomaeus ontstaan een naam, die in niet-Joodsche kringen opgang maakte.

Uit den Griekschen zonnegod Phoibos, werd Feibes en Feiwel, een bekende naam in Oost-Joodsche kringen. De in Joodsche families veel voorkomende namen van Markus en Julius – vooral bij Joden uit Duitschland afkomstig – stammen uit het oude Rome. Uit Alexander ontstond Sander en het jiddisje Sender.

Vaak droegen en dragen Joden z.g. wereldlijke namen – namen overeenkomende met die, welke in het land hunner inwoning in zwang zijn en oude Hebreeuwsche namen voor synagogaal gebruik (Albert en Aaron, Maurits en Mosjé). In het nieuwe Palestina zijn vele nieuwe, geheel zuiver Hebreeuwsche namen gevormd in de laatste tientallen jaren, zooals Ora (Lichtende), Tikwah (Hoop), Awiwit (Lente-achtige). etc.

 

Dat wat de Joodsche voornamen betreft. De familienamen hebben een gansch andere en veel kortere historie. Natuurlijk noemden zij. die volgens overlevering tot de priesterkaste behoorden zich steeds Ha-Koheen (de priester) en zij, die Levieten waren Ha-Levie (de Leviet).

Maar familienamen, die eigenlijk meer het karakter van een toenaam of een bijnaam hadden, ontstonden in veel latere perioden. De Sefardische Joden, afkomstig uit Portugal en Spanje hadden vaak in de middeleeuwen reeds familienamen. De familie Abravanel of Abarbanel levert reeds in de vijftiende eeuw onder dien familienaam een aantal groote Joodsche geleerden op. Asjkenazische Joden hebben voor het overgroote deel eerst in het begin van de negentiende eeuw vaste familienamen gekregen, terwijl er thans nog Joden in den Oriënt leven, die nog steeds geen familienaam hebben.

De Joodsche familienamen zijn in het algemeen in dezelfde soorten onder te verdeelen als de niet-Joodsche familienamen. Het zijn namen, die aan den naam van den vader ontleend zijn, aan de plaats van herkomst, aan het beroep, en beschrijvende namen. Een bijna uitsluitend bij Joden voorkomende familienaam is die, welke gevormd wordt uit afkortingen van bijvoorbeeld naam met bijnaam.

Vaders- en stadsnamen

Van al deze soorten zullen wij hier enkele voorbeelden laten volgen. Toen men in den Napoleontischen tijd tot het kiezen van een familienaam moest overgaan of een bepaalde familienaam met behulp van den ambtenaar van den burgelijken stand toegewezen kreeg, kon het bijvoorbeeld voorkomen, dat iemand, die Abraham ben David heette als familienaam koos Davids (afkorting van Davidszoon), Davidson, Davis (o.a. Engelsch) of Davidssohn (Duitsch).

Namen ontleend aan de plaats van herkomst zijn bijvoorbeeld: Van Praag, Oppenheimer (uit Oppenheim). Ansbacher (uit Ansbach), Wertheimer en Wertheim. Velen kozen als naam den naam van het dier. waarmee Jakob bij de zegeningen aan zijn zonen, zijn zonen vergeleken had. Zoo ontstonden de Joodsche namen De Leeuw, Leon, Lowe en Löwe, ter herinnering aan Juda, die door aartsvader Jakob met een leeuw vergeleken was. Er waren, die den naam Wolf of De Wolf(f) of Lopez kozen als herinnering aan den stam Benjamin.

Beroep en fantasie

Een gansche groep Joodsche familienamen stamt uit de "Judengasse" te Frankfurt a. Main. waar de huizen met een bepaald teeken voorzien waren: Rothschild, Schwarzschild, Gans, Schiff.

Namen, die de bezigheden of beroep van den bezitter (oorspronkelijk) aantoonen, zijn er te over bekend. Om enkele der bekendste, speciaal in Nederland voorkomende Joodsche te noemen: Kleerekoper, Schuster, Schijvenschuurdsr, Augurkiesman, Gazzan, Rabbie etc.

Beschrijvende namen, namen, die min of meer een eigenschap aanduidden, zijn: Schwarz, Groot of De Groot, Klejn, Weisz. Daarbij kunnen "fantasie-namen" als Dikker en Dunner, Goudeket, Rozendaal en Rosenthal en troetelnamen als Koppel (ontstaan uit het Jiddisje verkleinwoord van Jakob: Jakobbele), Messel (op dezelfde wijze uit Mozes ontstaan) en nog meer van dergelijke genoemd worden.

Afkortingen

Tenslotte zijn er de namen uit afkortingen ontstaan. Zoo is Katz gevormd – in Hebreeuwsche karakters, waarbij slechts de medeklinkers geschreven werden – uit Kahen Tsedek (rechtvaardige priester) en de naam Schatz van Schelieach Tsibboer, wat voorzanger in de synagoge beteekent, letterlijk: de gezondene van de gemeente.

H. H.

 

vrijdag 5 november 2010

OneVoice beweging Israel-Palestina herdenkt moord op Rabin

 
De moord op Rabin was gisteren 15 jaar geleden...
 
________________
 

Fifteen Years in Search of Rabin's Legacy

http://us1.campaign-archive.com/?u=dd27a789c14bd9408fad796fd&id=ed0d39410a&e=8b35b8165b

On September 13, 1993, Israeli Prime Minister Yitzhak Rabin stood on the White House lawn alongside Palestinian President Yasser Arafat and said, "We wish to turn over a new chapter in the sad book of our lives together - a chapter of mutual recognition, of good neighborliness, of mutual respect, of understanding. We hope to embark on a new era in the history of the Middle East."

Fifteen years ago today, on November 4, 1995, that new chapter came to an abrupt and tragic end when two bullets struck Rabin's heart.

Most people remember exactly where they were when Rabin was assassinated.

When OneVoice Israel volunteers poured into Saturday's memorial in Tel Aviv's Rabin Square, they were not mourning a leader's murder; they were aspiring to uphold the promise he held.

While OneVoice Israel and OneVoice Palestine work independently to appeal to the national self-interest of their own societies, both advocate two states for two peoples and in this pursuit have found a partner in one another.

Every year that passes without an end to this conflict is another bullet in the heart of Rabin's legacy. When the leaderships fail, the people must be the driving force constantly propelling their political representatives to achieve a permanent peace agreement.

This newsletter is dedicated to OneVoice Israeli and Palestinian youth leaders who not only rise up to the challenge, but spend every day waging peace, building consensus, and empowering their communities to envision a future after the end of the conflict. Click on the names of the youth leaders below to read their stories. Check out a conversation with Mohammad Asideh and Eliran Eyal, both of whom are participating in the International Education Program's final tour of 2010, and mark your calendars.

The recent peace talks have been suspended now for longer than they lasted. What will it take to ensure that we do not lose another 15 years? The people - Israelis, Palestinians, and citizens worldwide - have an essential role to play.

The future is being created today. What will it look like?

FIND OUT HOW YOU CAN BE A PART OF BUILDING A BETTER FUTURE!

Senior OV Israeli and Palestinian Youth Leaders

"I like to help children work through the tough experiences they've encountered. There are so many opportunities in this world that I don't want children in Palestine to be without, and I wish for them to take advantage of the opportunities I lacked. I want whatever they dream to be within the grasp of reality."
--Mohammad Asideh, Nablus

"I was shocked to learn that nearly three quarters of Palestinians wanted peace, and I felt like up until then I had been living a lie. From what I had heard in the media my whole life, I thought that the majority of Palestinians wanted to destroy the Jewish people. Being at the OneVoice's town hall meeting was the first time in my life that I understood we had a partner."
--Eliran Eyal, Ramat Gan     

"We have a personal responsibility to end the conflict, and at OneVoice, my fellow youth leaders not only rise up to the challenge, but also motivate those around them to get involved. Our job is difficult, and we need the continued support of the international community, and specifically the U.S., to end the occupation and establish an independent Palestinian state, leading to a permanent agreement that guarantees security and peace for both sides."
--Ahmad Omeir, Bal'a, near Tulkarem

"Israelis and Palestinians each have their own interests in ending the conflict. We want a divorce, albeit amicably. It is futile to argue over the past, our present leaders need to negotiate the future, and it is our responsibility to get them to sit at the negotiation table."
--Danny Shaket, Netanya    

"I am hoping to give American youth a wider perspective of the real situation on the ground in the Palestinian territories and prove that the majority of our youth still believe in a peaceful solution. I'd like to ask the U.S. students not to lose their faith in achieving a just agreement and keep pushing the American government... into making this possible."
--Arwa AbdelRahman, Ramallah

"In my opinion, there's no better way to influence, especially when you're a citizen of such a powerful country like the United States, than by supporting and giving positive and encouraging pressure to show Israelis and Palestinians alike that public opinion is not against them, but rather believes in their ability to resolve the situation."
--Mika Veis, Tel Aviv    

"I had to find something I could be a part of that can make change in Palestine, by working with the people and raising the voices of the moderates, who are the people that are never heard."
--Bissan Helou, Nablus

"I believe it is extremely important for Israelis and Palestinians to sit together and recognize that the other [side] has a valid narrative and voice. I realize that we will probably never agree with the other's narrative, but we don't need to. We must agree, however, on the need to stop fighting and start building a future."
--Shlomi Haar, Beer Sheva


OneVoice is an international grassroots movement that aims to amplify the voice of Israeli and Palestinian moderates, empowering them to seize back the agenda for conflict resolution and demand that their leaders achieve a two-state solution.

Important Dates:

UC San Diego
- November 8, 11:30 am
San Diego State University 
- November 8, 6:00 pm
UC Irvine 
- November 9, Time TBA
UCLA 
- November 10, 6:00 pm
Santa Monica College 
- November 11, 3:00 pm
Occidental College 
- November 11, 7:30 pm
Leo Baeck Temple 
- November 12, 6:00 pm

Contact Rachel Steinberg for more information.

In the News:

Town hall focuses on Israel, Palestine
- The GW Hatchett
Student OV leaders talk ME peace
- The Eagle
OV comes to Gallaudet to discuss future of Israel and Palestine
- The Buff and Blue
OV promotes two-state solution for Israeli, Palestinian conflict
-The Pendulum

In the Spotlight:

USIP meets with OV Palestinian and Israeli youth leaders
-U.S. Institute of Peace
Envisioning the Two-State Solution
-Woodrow Wilson Center
The Role of Youth in Ending the Israeli-Palestinian Conflict
-Buxton Initiative

From Our Partners:

With Earth and Each Other: A Virtual Rally for a Better Middle East
-Friends of the Arava Institute

Donate Now:

  Help end the conflict

Contact Us:

OneVoice Movement
PO Box 1577 - Old Chelsea Station
New York, NY 10113

 

donderdag 4 november 2010

Conflict tussen Israel en UNESCO over heilige plaatsen

 
Politieke en economische machtsverhoudingen, koehandel, en andere minder verheven motieven liggen vaak ten grondslag aan de opstelling van VN instituten. Aan een zeker cultuurrelativisme ontkomt men ook niet als men zo'n kleine 200 neuzen dezelfde kant op wil krijgen, dus worden alle religies maar als gelijkwaardig genoteerd en religieuze claims doorgaans neergeschreven met een welwillende glimlach.
 
Het viel me vandaag nog op tijdens het uitwerken van ons artikel over Jeruzalem: de Britten namen in de mandaatperiode maar welwillend aan dat de Klaagmuur ook voor moslims heilig was ("jaja, het gevleugelde halfpaard van Mohammed", ik hoor het de Britse ambtenaar denken terwijl hij het opschrijft). De nagestreefde harmonie tussen de "drie monotheistische godsdiensten" is natuurlijk a-historisch en zal altijd blijven wringen, omdat ze elkaar op gezag van hun Heilige Geschriften eigenlijk uitsluiten: zowel christendom als islam pretenderen de eigenlijke opvolgers van het jodendom te zijn, en zien de andere geloven dientengevolge als dwaalleren.
 
En Jeruzalem mag dan door alledrie als als "Heilige stad" worden geclaimd, feit is dat de Joden er het eerst mee waren en de aanspraken van de andere twee daarvan zijn afgeleid en zonder het jodendom niet zouden bestaan. Dat geldt evenzo voor de heilige graven in Hebron en Bethlehem. Bovendien hebben de Joden geen ander heilige plaatsen dan die hun historische thuisland Israël, dus als daar al conflicten over ontstaan, hebben zij wat mij betreft duidelijk voorrang.
 
 
Wouter
_______________


Israel clashes with UNESCO in row over holy sites
Government furious over UN decision to classify West Bank biblical tomb as a mosque.
http://www.haaretz.com/news/diplomacy-defense/israel-clashes-with-unesco-in-row-over-holy-sites-1.322758
By Jonathan Lis
Haaretz 3 November 2010
 
 
Israel on Wednesday said it would reduce cooperation with the United Nations' cultural watchdog after the body classified Rachel's Tomb in the West Bank as a mosque.

Deputy Foreign Minister Danny Ayalon said Israel would not cooperate with UNESCO - the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization - in administering five protected sites in Palestinian territory as a dispute that has escalated in recent weeks came to a head. 

The ancient tomb, which lies between Jerusalem and the nearby Palestinian-controlled city of Bethlehem, is traditionally regarded as the burial place of a biblical matriarch and is holy to Christians, Muslims and Jews.

Speaking with journalists in Jerusalem, Ayalon blamed the Palestinians for influencing the UN to side against Israel.

"This is another attempt at de-legitimization by the Palestinian Authority," he said.

However, Israel's reaction was not quite as serious as it first appeared. Ayalon's spokeswoman said that Israel would cut off relations with UNESCO altogether - but shortly after said that the announcement had been made in error and retracted the statement.

UNESCO had become a "rubber stamp" for the Palestinian government of President Mahmoud Abbas, Ayalon added:

"Decisions like this take us farther away from peace and understanding between our two nations."

Israel's boycott follows an angry statement last week by Prime Minister Benjamin Netanyahu condemning UNESCO's ruling on the tomb, which Muslims call the al-Ibrahimi Mosque.

"The attempt to detach the people of Israel from its heritage is absurd," the statement said. "If the places where the fathers and mothers of the Jewish nation are buried, Abraham, Isaac, Jacob, Sarah, Leah and Rachel some 4,000 years ago are not part of the Jewish heritage then what is?"

In its biannual session which ended last week, UNESCO adopted five proposals initiated by Arab member states regarding Jewish and Muslim holy sites.

One of them, in what Israelis charged was a first, used an allegedly politically motivated title to describe Rachel's tomb, rebuffing a recent Israeli move to classify the burial place, and another in Hebron, as "national heritage sites".

Referring to the structure as the "Bilal bin Rabah Mosque/Rachel's Tomb", UNESCO's board voted 44 to one, with 12 abstentions, to reaffirm that the site was "an integral part of the occupied Palestinian territories and that any unilateral action by the Israeli authorities is to be considered a violation of international law".

maandag 1 november 2010

Kanttekeningen bij de Holocaust...

 
Weer een boek over de Holocaust? Maar wel naar de beschrijving eentje die juist wat onderbelichte aspekten voor het voetlicht brengt. De titel doet een revisionistische inhoud vrezen, maar ik denk dat dit nieuwe boek dat eind 2010 bij Uitgeverij Aspekt zal verschijnen juist kan helpen om revisionistische onzin te ontkrachten - althans bij misleide zielen, de echte neo-nazi's en antisemieten zijn met geen zinnig argument van hun dwalingen te overtuigen...
Voor bestelinformatie zie de site waar ik dit artikel tegenkwam.
 
(De inleidende vette alinea hieronder is niet de auteur die zichzelf op de borst klopt, maar een aanprijzing door Silvia Videler.)
 
Wouter
________________
 
 

'KANTTEKENINGEN BIJ DE HOLOCAUST'

Door Jean Thomassen

Wat betreft het boek " Kanttekeningen bij de Holocaust". Ik denk dat het een bijzonder boek is, want…. nooit eerder werd er in een boek over de Holocaust aandacht besteed aan het totaal vergeten Jenische volk waarvan er tienduizenden moeten zijn vergast en doodgeschoten. Op zeldzame filmpjes zien we ze als blonde zigeuners, hoewel ze geen verwantschap hebben met zigeuners, afgezien van het rondreizen. Beroemde schrijvers zoals  o.a. Sir Martin Gilbert, had nog nooit van ze gehoord!!!!

Wie eens gaat zoeken op internet stuit op de vele kritische opmerkingen van Neonazi's en Holocaustontkenners. Bizar genoeg hebben die mensen vaak gelijk. Een voorbeeld: de bekende gaskamer die toeristen bekijken in Auschwitz en waarbij ze gruwen en bloemen neerleggen is NOOIT gebruikt als gaskamer maar was in werkelijkheid een schuilkelder voor het personeel waar later na de oorlog de tussenmuren uit zijn verwijderd en…een schoorsteen tegen gemetseld werd en vier gaten op het dak ingemaakt zijn (voor de Zyklon B kristallen in te gooien). Het is pure nep en gemaakt na de bevrijding. Waarom? Het was een grote teleurstelling voor de Russen dat in het grootste en beruchtste kamp geen stapels lijken lagen (zoals in Bergen Belsen) en de gaskamers bleken te zijn opgeblazen. Er waren alleen barakken met zieken. Alle films over de bevrijding van die kampen hadden maar 1 doel, de wereld laten zien hoe goed de bevrijders wel niet waren. In dit geval de Russen en hoe slecht die Nazi´s wel niet waren. Er heerste een propagandaoorlog!

Holocaustontkenners en Neonazis hebben een onderzoek laten doen naar het cement in die 'gaskamer', want als men Zyklon B gebruikte moest je de cyanidekristallen van de muur kunnen krabben! Onderzoek wees uit: geen cyanidesporen. "Ha…zie je nou wel? Allemaal propaganda, dat vergassen van joden", riepen ontkenners enthousiast. Maar die mensen vertellen altijd halve verdraaide waarheden. Men heeft later ook nog onderzoek gedaan in die puinhopen die ooit de opgeblazen gaskamers zouden zijn geweest en dáár werd een ZEER hoog gehalte cyanide aangetroffen. Dat de gaskamer die we nu zien nep is, heeft ook de directeur van het Auschwitz Museum Dr. Frantizec Piper bevestigd.

Onjuist is ook het getal van 6 miljoen vergaste joden. Er zijn geen 6 miljoen joden vergast! Volgens Eichmann en Hötll (de baas van de geheime dienst) zijn er 4 miljoen vergast en circa 2 miljoen vermoord door Einsatzgruppen. Dat laatste is pertinent onjuist! Het zijn er geen 2 miljoen… naar mijn idee  EN BEVINDINGEN zelfs meer dan 3 miljoen! Het wordt tijd dat men eens iets gaat doen aan het bijstellen van die getallen. In 1943 meldde Reader's Digest het getal van 6 miljoen vermoordde joden maar let wel… dat getal klopt niet, want een paar maanden later worden er nog eens bv. 476.000 Hongaarse joden vermoord. Recent is er een onderzoek gedaan naar een kwart miljoen joden die men vergeten had en ook in Rusland blijken er nog een half miljoen vergeten. De ontkenners van de Holocaust wijzen er wel terecht opdat er nooit meer dan 6 miljoen vermoord kunnen zijn,  want  zoveel missen we er helemaal niet. Hoe kan dat nou?

Het grote geheim zit hem in de benadering van de vraag wat Nazi's als jood beschouwden en wat joden zelf als jood beschouwen. Joden menen dat je jood bent met drie joodse grootouders en je moet geboren zijn uit een joodse moeder. Voorbeeld Mozes Cohen maakt een kindje bij Truus de Wit uit Kattenburg en het kindje wordt als Moosje Cohen ingeschreven. Volgens de joodse wetten is deze Moosje helemaal geen jood, want zijn mama heet Truus de Wit. Nou…ik kan je verzekeren dat de nazi's maling hadden aan die regeltjes. Een Moosje Cohen zou zonder discussie op de trein zijn gezet of doodgeslagen. Besef wat ik hier neerschrijf… want hier ligt de sleutel tot iets belangrijks. Er zijn naspeuringen gedaan en die wijzen uit dat het aantal slachtoffers, joods dan wel niet joods veel groter is dan we dachten. Mensen zoals mijn vader zijn opgepakt omdat men meende met een jood van doen te hebben en er werd niet gediscussieerd of dat wel juist was.

Het is verder onzin als zouden de joden geen weerstand hebben geboden. Iedereen kent het verhaal van het Getto van Warschau maar dat was zeker niet de eerste opstand. Ik heb al die opstanden eens op een rij gezet. Opstanden waar je nooit iets over leest.  Ook in Nederland kennen we van die Schindlerverhalen.  De groep rond Süskind en Van Hulst hebben tussen de 900 en 1100  kinderen gered uit de Hollandsche Schouwburg. En wat te denken van het hier totaal onbekende verhaal van een paar Belgische studenten die een deportatie-trein overvallen en openbreken! Een aantal joden dankt hier zijn leven aan. Dit boek gaat in op vele onderbelichtte- of totaal vergeten facetten en dus ook maar eens over de geschiedenis van de zigeuners, waar veel niet over bekend is bij het doorsnee publiek.
De reden dat ik dit boek schreef heeft te maken met het feit dat leerlingen van scholen in Nederland denken  in 2010  dat Auschwitz – i.p.v. Austerlitz- de plaats was waar Napoleon met zijn legers werd verslagen door de Oostenrijkers en Mussert zou een voetballer zijn geweest uit de jaren vijftig. Hoe kunnen we het heden begrijpen als we het verleden niet meer kennen….?????

Jean Thomassen.